مطالعه پاسخ اكوفيزيولوژيك بالنگوي شهري (Lallemantia iberica L.) در شرايط ديم به كاربرد خارجي تنظيم كننده هاي اسمزي

با توجه به اين كه گياهان در شرايط تنش تركيبات اسمزي متفاوتي را سنتز مي كنند، ممكن است كه به كاربرد خارجي آن ها در برابر تنش پاسخ دهند. اين آزمايش به منظور ارزيابي خصوصيات اكوفيزيولوژيك بالنگوي شهري (Lallemantia iberica L.) در شرايط ديم به كاربرد خارجي تنظيم كننده هاي اسمزي، در سال 1396-1395 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه اروميه به صورت كرت هاي خرد شده بر پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عدم آبياري (ديم) و يك نوبت آبياري تكميلي به عنوان عامل اصلي و محلول پاشي اسموليت ها شامل پرولين (0.2 گرم در ليتر)، گلايسين بتائين (0.2 گرم در ليتر)، ساكارز (100 گرم در ليتر) و آب مقطر (شاهد) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. صفات مورد اندازه گيري بالنگوي شهري، شامل شاخص سبزينگي، كارتنوئيد، پرولين، گلايسين بتائين، كل كربوهيدرات هاي محلول، آب نسبي برگ، ارتفاع بوته، تعداد كپسول در بوته، تعداد دانه در كپسول، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي، موسيلاژ، فسفر، پتاسيم، نيتروژن، درصد روغن و عملكرد روغن بودند. نتايج نشان داد كه شاخص سبزينگي بالا تري در هر دو سطح ديم و آبياري تكميلي با كاربرد پرولين به دست آمد. كاربرد گلايسين بتائين ميزان گلايسين بتائين و كربوهيدرات برگ را در هر دو سيستم كاشت كاهش داد. بيش‌ترين مقادير عملكرد دانه (79.56 گرم در متر‌مربع در كشت ديم و 85.94 گرم در متر‌مربع در آبياري تكميلي) و عملكرد بيولوژيكي (250.25 گرم در متر‌مربع در كشت ديم و 492.65 گرم در متر‌مربع در آبياري تكميلي) مربوط به تيمار محلول پاشي ساكارز بود. هر چند محلول پاشي با پرولين و گلايسين بتائين هم عملكرد بيولوژيكي و عملكرد دانه را نسبت به شاهد افزايش داد. پتاسيم برگي در تيمار هاي محلول پاشي گياهان آبياري شده نسبت به شاهد كاهش نشان داد، ولي در كشت ديم اين كاهش معني دار نبود. با وجود تغييرات بسيار كم كارتنوئيد برگي گياهان ديم در پاسخ به تيمار هاي محلول پاشي ميزان آن در آبياري تكميلي با كاربرد پرولين و گلايسين بتائين كاهش زيادي نشان دادند. به‌طور كلي كاربرد خارجي اسموليت ها (پرولين، گلايسين بتائين و ساكارز) و يا انجام يك نوبت آبياري تكميلي از كاهش عملكرد بالنگوي شهري در شرايط ديم به‌طور چشمگيري جلوگيري خواهد كرد.