اولويت‌بندي ايستگاه‌هاي مترو شهري به عنوان پناهگاه‌هاي زيرزميني براساس اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل (مطالعه موردي: 6 ايستگاه مركزي خط 2 و 1 متروي تبريز)

هدف اصلي اين نوشتار تدوين راهنماي طراحي شهري براي مكانيابي پناهگاه‌هاي زير‌زميني شهري بر اساس معيارهاي به كار رفته در پدافند غيرعامل مي‌باشد. امروزه پدافند غيرعامل در كنار پدافند عامل يكي از سامانه‌هاي تامين امنيت سكونتگاه‌ها است كه مورد توجه دست اندركاران شهري مي‌باشد. پناهگاه‌هاي زيرزميني به عنوان يكي از مصاديق عمده‌ي پدافند غيرعامل از جمله‌ي آن هاست. پناهگاه‌هاي زيرزميني زماني اهميت خود را بيشتر نشان مي‌دهند كه ساختارهاي زير سطحي چون خطوط مترو و فضاهايي چون زير زمين فروشگاه‌ها و مراكز خريد به عنوان عناصر موجود شهري در ساختار فضايي شهر تعريف شده باشند. بنابراين، اين پژوهش بر اساس معيارهاي پدافند غيرعامل تلاش مي‌كند تا به مكان يابي مطلوب پناهگاه‌هاي زيرزميني بر روي ايستگاه‌هاي مترو در مركز شهر تبريز بپردازد. روش اين پژوهش توصيفي-تحليلي است و بر اساس هدف آن يك تحقيق كاربردي است. روش به كار رفته در اولويت‌بندي و وزن‌دهي معيارها تكنيك دلفي و در اولويت‌بندي گزينه‌هاي انتخابي جهت استقرار مكان‌هاي مطلوب براي پناهگاه‌ها تكنيك AHP است. بر اين اساس 5 معيار اصلي، از اصول پدافند غيرعامل، يعني معيار دسترسي، معيار جمعيتي، معيار محيطي طبيعي، معيار كالبدي و معيارعملكردي و مجموع 25 زير معيار تدوين شد و در نهايت پس از مقايسه ايستگاه‌ها به عنوان محل پناهگاه‌ها بر روي ايستگاه‌هاي مركزي خط 1 و 2 متروي تبريز، ايستگاه شماره‌ي 6 به عنوان ايستگاه مطلوب جهت استقرار پناهگاه بر روي خط 2 متروي تبريز انتخاب شد. در نهايت راهنماي طراحي شهري جهت استقرار مطلوب پناهگاه‌ها در كنار ساختارهاي زير سطحي تدوين شد.