كليدواژه :
مسيّب بن نجبه , نام و نسب , اوصاف و القاب , فضايل , دوران حيات , اشارات تاريخي و ادبي
چكيده فارسي :
مسيّب بن نجبه يكي از اصحاب امام علي(ع)و ازهواخواهان امامت حسنين(ع) بوده است. چنان‌كه از اشارات برخي متون ادبي برمي‌آيد،مسيّب پس ازواقعه‌ي كربلا نخستين كسي است كه براي رهايي اهل بيت امام حسين(ع) به تعقيب كاروان اُسراي شام مي‌رود و اخبار و داستان خروج او در حماسه‌اي ناشناخته تحت عنوان مسيّب‌نامه گزارش شده است. گذشته از آن، به استناد متون تاريخي، مسيّب به همراه سليمان صرد خزاعي از بزرگ‌ترين رهبران نهضت شيعي توّابين محسوب مي‌شوند كه به خون‌خواهي امام حسين، بر عليه امويان خروج كردند. باوجود اين سابقه‌ي تاريخي و ادبي، نه تنها تا كنون محقّقان جستار مستقل و روشمندي در هويّت مسيّب و كارنامه‌ي احوالش به دست نداده‌اند، بلكه اشاره‌اي هم در پژوهش‌ها بدو نشده است. نظر بدين نقصان، مقاله‌ي حاضربراي نخستين بار، گزارش مفصّلي از احوال مسيّب بن نجبه به دست داده است. رويكرد نگارنده دراين مقاله، تاريخي فرهنگي است، لذا نخست مباني نظري تحقيق در بخشي بررسي شده، سپس توصيف مفصّلي از هويّت نَسَبي، اوصاف و القاب و فضايل مسيّب بن نجبه ارائه شده است، آن‌گاه با محوريّت نقش امام علي(ع)، دوران حيات وكارنمايي‌هاي مسيّب بن نجبه در سه بازه‌ي زماني تشريح شده است و در پايان به يادكردهاي صاحب النّقض از مسيّب توجّه شده است.
