معنا‌شناسي تحليلي آيه «قُلْ ما يعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يكُونُ لِزاماً» ازمنظر مفسران فريقين

اختلاف مفسران درباره آيه 77 سوره فرقان، دو رويكرد عمده را نسبت به ‌معناي اين آيه موجب شده است. در رويكرد اول كه رايج‌تر است، معناي آيه از جايگاه و منزلت دعا نزد خدا حكايت دارد و ارزش هر انسان را به‌اندازه دعاي او مي‌داند. اما رويكرد دوم با نگاهي انذاري، اتمام حجت كردن خدا را دليل اصلي مخاطب قرار گرفتن منكران وحي و كافران از جانب خدا مي‌داند. عامل تأثيرگذار در اين اختلاف دو چيز است: 1. تعيين دقيق معناي «دعا» و تشخيص اينكه واژه دعا در معناي لغوي خود به‌كار رفته يا اصطلاحي. 2. تركيب نحوي عبارت «دعاكُم» در آيه و نسبت دادن نقش فاعلي يا مفعولي به «كُم». تعيين ميزان درستي هركدام از دو رويكرد معنايي، مسئله‌اي جدي است كه تاكنون مغفول مانده‌است. بررسي تحليليتوصيفي تفاسير با تمركز بر پنج محور:1. مخاطب آيه. 2. درستي‌آزمايي هركدام از نقش فاعلي و مفعولي براي «كُم». 3. تاريخ‌گذاري اقوال تفسيري. 4. بررسي سياق و مضمون آيات سوره. 5. تحليل روايات ذيل آيه؛ نشان مي‌دهد معناي اصطلاحي دعا در اين آيه مقصود نيست و رويكرد دوم در معناي آيه صحيح‌تر است.