زمينه هاي ژئوپليتيك تحول در سياست خارجي تركمنستان

رويكردهاي فعّال‌سازي/خاموش‌سازي در ژنگان سياست خارجي كشورها وجود دارد. ژنـوم‌هايِ جغرافياپايه با رويكردهاي دوگانه ژئوپليتيك يا ژئوپاسيفيك، فعّال‌سازي مي‌گردند. در رويكرد ژئوپاسيفيك، بازيگران تلاش دارند هويّت سياسي خود را در عرصه بين‌المللي مبتني بر عضويت در سازمان‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي، ايفاي نقش ميانجي منازعات منطقه‌اي، اتّخاذ راهبردهايِ تنش‌زدا، پذيرش اصلِ همكاري‌هاي متقابل بر اساس منافع مشترك، شكل دهند؛ درحالي‌كه، در رويكرد ژئوپليتيك، دست‌يابي به منافع، بر اساس اصلِ رقابت پيگيري مي‌گردد. در هر دو رويكرد، ژنوم‌هاي زايل كننده قدرت ملّي، غيرفعّال مي‌گردند. تركمنستان ازجمله كشورهايي است كه پويش‌هاي ژئوپليتيكِ فراتر از واقعيت‌هاي جغرافيايي داشته است؛ زيرا، با گرفتاري‌هاي ژئوپليتيك (محصورشدگي در خشكي، فقدان تاريخ مستقلِّ سياسي، سيطره پيشينيِ نظام كمونيستي و فقدان عمق استراتژيك) مواجه است، اما توانسته در سياست خارجي، كنش‌هايي كامروا داشته باشد. در اين مقاله، كوشش مي‌شود چهره نوين سياست خارجي تركمنستان، بر اساس سازه مفهوميِ ژنومِ ژئوپليتيك، واكاوي شود: شناخت پتانسيل‌هاي اقتصادي و فعّال‌سازي ژنوم‌هاي جايگاه‌يابي در اقتصاد سياسي جهان، مسيرسازي براي انتقال انرژي، شناخت و فعال‌سازيِ پتانسيل‌هاي ژئوكالچر، شناخت موقعيّت ژئواستراتژيك و اتّخاذ راهبردهاي تنش‌زدا در عرصه سياست خارجي.