مفهوم‌سازي و شناخت مرزها، حريم ها و محدوده ها در شهرها

شهرها به عنوان نوعي پديده جغرافيايي، نشان‌دهنده واقعيت هاي پايه اي و اساسي زندگي اجتماعي بشر عصر حاضر مي باشند؛ به‌نحوي‌كه زندگي در فضاي شهرها و حركت به سمت شهرنشيني بخشي از حركت تكاملي انسان ها را شامل مي شود. اين حركت و سكونت انسان ها در فضاهاي شهرها، زمينه ايجاد تراكم جمعيت، تداخل فضاها، مسائل و مشكلات و .... را به‌ويژه در فضاهايي كه شهرنشيني بدون برنامه تجربه كرده اند، به ارمغان آورده است. در ميان راهكارهاي پيش رو جهت كاهش مشكلات ناشي از اين روند رو به رشد و ساير آسيب ها، شناخت مفاهيم مرزها، حريم ها و محدوده هاي موجود در فضاي شهري است. بر اين اساس، مقاله حاضر با روشي توصيفي و تحليلي به مفهوم‌سازي و شناخت مفاهيم مرز، محدوده ها و حريم ها در فضاي شهر پرداخته و انواع آن‌ها را بيان مي كند. نتايج حاصل از اين تحقيق بيانگر آن است كه فضاي شهرها شامل انواع مرزها (مرزهاي فردي؛ مرزهاي اتاق در آپارتمان؛ مرزهاي آپارتمان در ساختمان؛ ساختمان در فضاي شهر؛ مرزهاي ماليات و عوارض شهري؛ مرزهاي شهر و ...)، حريم ها (حريم افراد؛ حريم خصوصي؛ حريم فضايي؛ حريم منازل؛ حريم ها در معماري؛ حريم محله ها؛ حريم شهر و .....) و محدوده ها (محدوده هاي شهر؛ محدوده هاي محلي؛ محدوده هاي منطقه اي؛ محدوده هاي نفوذ شهر و ...) مي شود كه تاكنون به آن‌ها توجه نشده است. باوجوداينكه، مرزها، حريم ها و محدوده ها در فضاي شهرها در ميزان حاكميت، مالكيت و صلاحيت با يكديگر تفاوت دارند و با ايجاد شناخت و درك درست از مرزها، حريم ها و محدوده هاي موجود در فضاي شهرها مي توان زندگي معاصر در شهرها را كه بسيار پيچيده و غير نظام مند شده است، تا حد قابل‌توجهي نظام مند، آسايش‌بخش و امن كرد.