برنامه‌هاي توسعه در ايران و مشكلات زيست‌محيطي درياچه اروميه

بيش از شش دهه از عمر حاكميت گفتمان توسعه در جهان گذشته است. در اين مدت مفهوم توسعه با تحولات نظري و عملي همراه بوده است. ابتدا رشد اقتصادي محض مورد توجه بود و امكانات طبيعي و محيط‌زيست به‌ عنوان ابزار تسهيل‌گر توسعه تلقي مي‌شد. با گذشت زمان صاحبنظران توسعه دريافتند چه بسا، يك واحدسياسي بتواند به توسعه دست يابد؛ اما به دليل عدم توجه به جنبه‌هاي محيط‌زيستي، تداوم توسعه محل ترديد جدي قرارگيرد. بدين‌ترتيب، از دهه 1970، رويكردهاي زيست ‌محيطي به عنوان نقد ديدگاه رابطه بين محيط‌ زيست و توسعه كه در تئوري‌هاي رشد و مدرنيزاسيون و همچنين رويكردهاي نئوليبرالي غالب شده بود، ظهور كردند. با اين نگاه بود كه توسعه ‌پايدار مبناي عمل قرار گرفت. توسعه‌اي كه علاوه بر رشد اقتصادي و توسعه در ابعاد سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، استفاده بهينه از منابع و امكانات طبيعي و همچنين عدالت بين نسلي نيز درآن مورد توجه مي‌باشد. با رهيافت فوق، اين پژوهش درصدد پاسخگويي به اين سوال است كه اجراي برنامه‎هاي توسعه ملي چه تاثيري بر مشكلات محيط‌زيستي در حوضه آبريز درياچه اروميه داشته است؟ براي دستيابي به اين منظور، از روش توصيفي تحليلي و جمع آوري داده‎ها و اطلاعات موجود به شيوه كتابخانه‎اياسنادي استفاده شده است. بررسي رابطه ديدگاه‎هاي حاكم بر توسعه در ايران و مشكلات محيط‌زيستي درياچه اروميه، اين پژوهش را به اين نتيجه رهنمون ساخت كه ناپايداري محيط‌ زيستي درياچه اروميه بطور عمده تحت تاثير برنامه‎هاي توسعه ملي بوده است.