تبيين مولفه‌هاي ژئوپليتيك مؤثر بر مداخله بشردوستانه براساس ديدگاه ها و نظريه هاي ژئوپليتيك و مداخله بشردوستانه

انديشه حمايت از حقوق‌بشر از ديرباز براي مبارزه در برابر ستم و بي‌عدالتي همواره موردتوجه بوده است كه داراي مفاهيم بنيادين از جمله «حق حيات، منع شكنجه، منع برده‌داري، منع تبعيض نژادي، آزادي بيان و عقيده اجتماعي و مذهبي، نوع پوشش، حق اشتغال و...» مي باشد، حق حيات، مهمترين و برجسته‌ترين حق بشريت است كه از طريق مداخله بشردوستانه مورد حمايت دولت‌هاي مختلف قرارمي‌گيرد. در ميان مداخلات صورت گرفته از سوي كشورها در فضاهاي جغرافيايي مي‌توان به مداخله بشردوستانه اشاره كرد. كشورها و حكومت‌ها همواره براي دستيابي به مقاصد و منافع ملي مختلف خود و متناسب شرايط و موقعيت كشورهاي ديگر، به مداخله در امور داخلي و خارجي آنان مي‌پردازند. به نظرمي‌رسد كه اين مداخلات بشردوستانه تا حدقابل‌توجهي تحت تأثير عوامل مختلفي از جمله عوامل ژئوپليتيك صورت مي‌گيرد. براين‌مبنا، تحقيق حاضر با هدف شناخت مولفه‌هاي ژئوپليتيك مؤثر بر مداخلات بشردوستانه مبتني بر روش توصيفي تحليلي و بر پايه يافته‌هاي كتابخانه‌اي و ميداني به انجام رسيده است. بررسي‌هاي صورت گرفته نشان دهنده آن است كه به صورت كلي 47 عامل در مداخله بشردوستانه برگرفته از نظريات و ديدگاه‌هاي مختلف، مؤثر مي‌باشند. اين مولفه‌هاي ژئوپليتيك را مي‌توان در قالب ابعاد جغرافيايي، اقتصادي، سياسي و جمعيتي تقسيم بندي كرد. براساس يافته‌هاي ميداني از ميان اين 47 عامل 28 عامل جزء مؤلفه‌هاي (عوامل) ژئوپليتيك مؤثر بر مداخله بشردوستانه محسوب مي‌گردد و بقيه عوامل مؤثر بر مداخله بشردوستانه غيرژئوپليتيك محسوب مي‌گردند. در مجموع مي‌توان گفت مداخله بشردوستانه تحت تأثير مولفه‌هاي مختلف ژئوپليتيك صورت مي‌گيرد كه حكومت‌ها با شناخت و آگاهي از اين مولفه‌ ها مي‌توانند متناسب با آنها، منافع و اهداف كشور مداخله شونده و كشور مداخله‌گر را تدوين نمايند.