تبيين عملكرد بهينه روش شناسي اثبات‌گراي عقلاني در مطالعات ژئوپليتيك كاربردي

در فلسفه علم و بويژه در علوم انساني تعريف و روش شناخت مفاهيم و موضوعات مورد مطالعه مي تواند مبناي هستي شناسانه، معرفت شناسانۀ و روش شناسانۀ متفاوت و يا حتي متضاد داشته باشد. ژئوپليتيك يكي از موضوعات علوم جغرافيايي مي باشد كه تفسير آن در مكاتب مختلف روش شناسي از جمله اثبات‌گرايي و فرااثبات‌گرايي متفاوت مي باشد. در اين پژوهش كوشش گرديده با رويكرد توصيفي تحليلي و با مراجعه به مستندات معتبر نظري كاركردهاي بهينه احراز معرفت در ژئوپليتيك در رويكرد اثبات‌گراي عقلاني ارائه گردد. رويكرد قياسي از ضرورت شناخت علمي و تبيين «نظام هاي منسجمي» كه بر روابط ژئوپليتيك مسلط هستند سخن مي گويد و شرط كاربردي بودن ژئوپليتيك را جستجوي استنباطي و عقلاني امري « نظام مند» در ميان پديده هاي منفرد مورد مطالعه در مكان ها و مناطق مختلف مي داند. مبتني بر اين چارچوب شناختي كل هاي ثابتي وجود دارد كه بر مبناي آن مي توان چرايي و چگونگي تحولات ژئوپليتيك را تبيين و پيش بيني نمود. در عين حال عوامل متغيري همچون نوع نظام سياسي نيز در مطالعات ژئوپليتيك تأثيرگذار هستند كه تعميم‌گرايي از جزء به كل(استقراء) را منتفي مي نمايد. بديهي است كه تلفيق اين دو ويژگي با انطباق با شرايط روابط بين الملل ابعاد مطالعات ژئوپليتيك را به سوي روش شناختي اثبات‌گراي عقلاني سوق مي دهد.