افسردگي و اضطراب اجتماعي كودكان دبستاني در بستر انعطاف پذيري شناختي مادران

Depression and Social Anxiety in Primary School Children in the Context of Cognitive Flexibility of Mothers

زمينه و هدف: افسردگي و اضطراب اجتماعي اختلالات شايعي در كودكان هستند كه با آسيب‌شناسي شناختي والدين مرتبط مي‌باشند. پژوهش حاضر با هدف مقايسه افسردگي و اضطراب اجتماعي كودكان دبستاني مادران با سطح انعطاف‌پذيري شناختي بالا و پايين انجام شده است. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه با طرح علي- مقايسه‌اي بود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه دانش‌آموزان پايه چهارم تا ششم مقطع ابتدايي شهر اراك (و مادران آن‌ها) در سال 96-1395 بودند. به منظور انتخاب نمونه، از روش نمونه‌گيري در دسترس استفاده شد. بدين‌ترتيب، بر مبناي نمرات مادران در پرسش‌نامه انعطاف‌پذيري شناختي، دو گروه از مادران با انعطاف‌پذيري شناختي سطح بالا و پايين انتخاب و نمرات كودكان آن‌ها كه به پرسش‌نامه‌هاي افسردگي كودكان و اضطراب اجتماعي كودكان و نوجوانان پاسخ داده بودند، با استفاده از تحليل واريانس چندمتغيره مورد مقايسه قرار گرفت. ملاحظات اخلاقي: اين مطالعه با كد اخلاق IR.ARAKMU.REC.1397.298 در دانشگاه علوم پزشكي اراك به تصويب رسيده است. يافته‌ها: نتايج حاصل تفاوت معناداري در تركيب خطي متغيرهاي وابسته در دو گروه مورد بررسي نشان داد (0/892 =لامبدا ويلكز، 474/14 =97،2F، 000/0 =p). آزمون‌هاي تك‌متغيره تحليل واريانس نيز نشان داد كه كودكان داراي مادران با انعطاف‌پذيري شناختي پايين داراي افسردگي و اضطراب اجتماعي بيشتري نسبت به كودكان داراي مادران با انعطا‌ف‌پذيري شناختي بالا هستند. نتيجه‌گيري: به‌طور كلي، انعطاف‌پذيري شناختي مادران احتمالا به واسطه توانايي كنترل‌پذير دانستن موقعيت‌هاي دشوار، درك تبيين‌هاي جايگزين براي رفتارهاي انسان و ايجاد راه‌حل‌هاي جايگزين براي موقعيت‌هاي دشوار پاسخ‌دهي به كودكان با افسردگي و اضطراب اجتماعي آن‌ها مرتبط است. بنابراين، مادران نيازمند آموزش و اصلاح بيشتري در توانايي انعطاف‌پذيري شناختي خود جهت بهبود بيشتر در افسردگي و اضطراب اجتماعي كودكان هستند.

Background and Aim: Depression and social anxiety are prevalent disorders in children, that are related to cognitive pathology of parents. This research has been conducted with the aim of comparing depression and social anxiety in primary school children of normal mothers with high and low levels of cognitive flexibility. Materials and Methods: This research was a causal-comparative design study. The population of the research was all the fourth to sixth grade of primary school children of Arak city (and their mothers) in 2016-2017 years. For selecting the research sample, the method of convenience sampling was used. Thus, based on scores of mothers in Cognitive Flexibility Scale, two groups of mothers with high and low levels of cognitive flexibility were selected, and the scores of their children that responsed to Children’s Depression Inventory and Social Anxiety Scale for Children and Adolescents, were compared by Multivariate Analysis of Variance (MANOVA). Ethical Considerations: This study with research ethics code IR.ARAKMU.REC.1397.298 has been approved by research ethics committee at Arak University of Medical Sciences. Findings:The results indicated significant difference in the liner composition of dependent variables of two groups. (wilks, lambda= 0.892, F97,2= 14.474, p< 0.000). Univariate analysis of variance indicated that the children of mothers with low level of cognitive flexibility have more depression and social anxiety compared to children of mothers with high level of cognitive flexibility. Conclusion: In general, cognitive flexibility of mothers is related to depression and social anxiety of children, probably by ability to perceive difficult situations as controllable, perceive alternative explanations of human behaviors and generate alternative solutions to difficult situations of responding to children. Therefore, mothers need to be more educated and refined in their cognitive flexibility so that they can cause more improvement in depression and social anxiety of children.