أثير بلاك دو طرفه عصب اكسي پيتال بزرگ در درمان سردرد ناشي از سوراخ شدن سخت شامه به دنبال بي‌حسي نخاعي در عمل سزارين: يك كارآزمايي باليني تصادفي شده

The Effect of Bilateral Greater Occipital Nerve Block on the Treatment of Post-Dural Puncture Headache After Spinal Anesthesia in Cesarean Section: A Randomized Clinical Trial

زمينه و هدف: يكي از عوارض آزار دهنده بي ­حسي نخاعي در عمل جراحي سزارين، سردرد بعد از پارگي سخت شامه (Post-Dural puncture headache; PDPH) است كه در 2 تا 5 روز بعد از عمل جراحي ايجاد مي ­شود. هدف از اين مطالعه تعيين تأثير بلاك دوطرفه عصب اكسي پيتال بزرگ (Greater occipital nerve block; GONB) در درمان PDPH بعد از جراحي سزارين مي ­باشد. مواد و روش­ها: در اين مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي شده، تعداد 74 خانم­ باردار كه در سال 1396 تحت عمل سزارين با بي­حسي نخاعي قرار گرفته بودند و با PDPH به كلينيك درد شهر رفسنجان مراجعه كردند، به صورت تصادفي در دو گروه 37 نفره قرار داده شدند. در گروه اول، درمان GONB با بوپيواكائين و دگزامتازون انجام گرديد و گروه دوم، درمان دارويي خوراكي با استامينوفن و پره گابالين دريافت كردند. بيماران هر دو گروه، قبل از مداخله، 1، 6 و 24 ساعت پس از مداخله، از لحاظ شدت سردرد مورد ارزيابي قرار گرفتند. داده­ ها با استفاده از آناليز واريانس دو­طرفه با اندازه­ گيري­ هاي مكرر تجزيه و تحليل شدند. يافته­ ها: نتايج آزمون آماري نشان داد كه اثر متقابل (Interaction) نوع درمان و زمان ارزيابي سردرد از نظر آماري معني ­دار است (F=130.912, p<0.001). به اين معني كه سرعت كاهش سردرد در طول دوره مطالعه، در گروه GONB به­ طور معني ­داري بيش از گروه دريافت­ كننده درمان دارويي خوراكي بود. نتيجه ­گيري: بر اساس نتايج، با وجود مؤثر بودن هر دو روش درماني، تأثير GONB در كاهش شدت سردرد، بيش از درمان دارويي بوده است. به‌نظر مي­رسد GONB مي­تواند به عنوان يك تكنيك جايگزين مؤثر براي درمان PDPH به­ كار رود.

Background and Objectives: One of the annoying side effects of spinal anesthesia in cesarean section surgery is the post-dural puncture headache (PDPH) which occurs 2 to 5 days after the surgery. The aim of this study was to examine the effect of bilateral occipital nerve block (GONB) in the treatment of PDPH after cesarean section surgery. Materials and Methods: In this randomized clinical trial, 74 pregnant women who underwent cesarean section with spinal anesthesia in 2017 and referred to Rafsanjan Pain Clinic with PDPH, were randomly assigned into two groups of 37. In the first group, GONB treatment was done by bupivacaine and dexamethasone and the second group received oral drug treatment with acetaminophen and pregabalin. Patients in either group were evaluated for headache severity before intervention, 1, 6 and 24 hours after intervention. Data was analyzed using two-way repeated measures ANOVA. Results: The results of the statistical test showed that the interaction effect of the type of treatment and the time of the evaluation of the headache was statistically significant (F=130.912, p<0.001). This means that the rate of headache reduction during the study period was significantly higher in the GONB group than in the oral treatment ones. Conclusion: According to the results, despite the effectiveness of both therapies, the effect of GONB on reducing headache severity was greater than that of medication. It seems that GONB can be used as an effective alternative to PDPH treatment.