عنوان مقاله :
جلوه هاي تصويري و نوشتاري فرّه يا خورّه بر سكه‌هاي ساساني (224-651 م.)
عنوان به زبان ديگر :
Figurative and Written Aspects of Farrah on Sasanian Coins )224-651 CE)
پديد آورندگان :
سيدخليل اللهي، سارا دانشگاه آزاد اسلامي، تهران - واحد علوم و تحقيقات , ابوالقاسمي، محسن دانشگاه آزاد اسلامي، تهران - واحد علوم و تحقيقات - گروه فرهنگ و زبان‌هاي باستاني ايران
كليدواژه :
فرّه , خورّه , ساسانيان , سكه
چكيده فارسي :
سكه‌هاي تاريخي، افزون بر ويژگي اصلي‌اشان به‌عنوان وسيله‌اي براي تسهيل تجارت، همواره ابزار تبليغي توانمندي در دست فرمانروايان بودند. در اين پژوهش، مسأله‌ي اصلي بررسي جنبه‌هاي تصويري و نوشتاري فرّه بر سكه‌هاي ساساني بود. ضرورت پرداختن به آن، چرايي انتخاب اين مفهوم از ميان ده‌ها مفهوم ديني ديگر بر اين اشياء بوده است. هدف اصلي پژوهش آن است كه نوع خاص فرّه‌اي كه بر سكه‌ها نمايش داده شده به‌دست آيد و به اين پرسش‌ها پاسخ داده شود؛ چرا بر سكه‌هاي ساساني بر اين نوع فرّه تأكيد مي‌شده است؟ اين فرّه چه جنبه‌هاي نوشتاري و نگاره‌اي داشته و اين كه از پيش تا بعد از دوره‌ي ساساني چه اثرپذيري و اثرگذاري داشته است؟ فرض، دارا بودن جنبه‌ي نمادين نگاره‌ها بوده است. روش پژوهش و نوع تحقيق براساس بررسي تصويرهاي به‌نمايش‌در‌آمده در معتبرترين مراجع كتابي و مقاله‌اي و به‌صورت كتاب‌خانه‌اي خواهد بود. با اين روش، با ابزار پژوهش كه تصاوير سكه‌ها را دربر دارند، جامعه‌ي آماري شامل همه‌ي سكه‌هاي ساساني از آغاز تا پايان اين دودمان در مراجع مورد مطالعه، بررسي شدند. در نتيجه، روشن شد كه فرّه‌اي كه از زمان هخامنشيان بر سكه‌ها نمايش‌داده شده بود؛ در كل دوره‌ي ساساني نيز بسيار پُررنگ‌تر بر سكه‌ها و به‌صورت نگاره در تاج شاهين، تاج تابان، تاج قوچ و نيم‌تنه‌ي هاله‌دار شاه يا ايزد به‌نمايش درمي‌آمد و به‌صورت نوشته در عبارات دعايي و نام شهرها نگاشته مي‌شد. نوع تأكيد شده‌ي فرّه بر سكه‌هاي ساساني، «فره‌ي شاهي» است و دليل آن نيز تلاش فرمانروايان ساساني براي تبليغ فرّه‌ي خويش، به‌عنوان مفهومي كه هم‌زمان ريشه در دين و سياست داشت، بوده و به اين روش برحق بودن شاهي خود را از ديدگاه دين زرتشتي تأييد مي‌كردند. آخرين نمونه‌ي اين نگاره و نوشته پس از اسلام بر سكه‌اي بويي ديده شد كه دودماني ايراني بودند و از اين راه تلاش بر زنده كردن سنت ساساني داشتند.
چكيده لاتين :
Other than their true purpose as a means of trade, historical coins were always powerful adver-tising means in hands of the rulers. In this research, the main idea is to analyze figurative and written aspects of Farrah on Sasanian coins. The necessity of this research was the same reason to select this concept among tens of other religious concept to depict on the coins. Here, the main goal was to find the special type of Farrah depicted on them and to answer these ques-tions: why this type of Farrah is emphasized on sasanian coinage? What figurative and written aspects belong to this Farrah? and what impression in took from before and what effect it did on coins after Sasanian period? It’s presumed that figures on these coins have symbolic values. Research methodology was desk research. In this way, Sasanian coin photos, from the beginning to the end of this dynasty, pictured in authentic references as the statistical soceity were studied. As a result, it was concluded that the Farrah which was presented from the time of Achaeme-nids, is portrayed more prominent than before on Sasanian coins as figures of falcon crown, shining crown, ram crown and also coronate bust of king or god and in script as expression prayers and name of cities. Emphasized type of Farrah on Sasanian coinage was “Farrah-e-Shahi” and it was because of the attempt of Sasanian rulers to advertise their Farrah as a con-cept which has root in religion and politics simultaneously. With this, they confirmed their le-gitimacy from the view of Zoroastrian religion. The last sample of figurative and written Farrah was seen on a Buyid coin. Buyids were an Iranian dynasty and this way, they tried to bring life to Sasanian traditions.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي باستان شناسي ايران
