بررسي تغييرات ارتفاع تراز ناواگرا در ايران

در اين پژوهش تغييرات ارتفاع تراز ناواگرا در ماه‌هاي ژانويه و ژولاي در دوره آماري 2015-1976 در ايران بررسي شد. تراز ناواگرا، پايين‌ترين تراز فشاري است كه در آن واگرائي افقي صفر مي‌باشد. در ايران نه نقطه انتخاب و نيمرخ قائم ميدان واگرائي‌ افقي و امگا در اين نقاط تحليل شد. بررسي روزانه نيمرخ قائم واگرائي در حالت هاي موردي نشان داد كه چون كم‌فشارها (پرفشارها) با همگرائي (واگرائي) در ترازهاي زيرين و واگرائي (همگرائي) در ترازهاي بالا همراه است، پس حداقل يك تراز ناواگرا در مناطقي كه تحت تاثير اين سامانه‌ها قرار مي‌گيرند، وجود دارد و ارتفاع تراز ناواگرا به ژرفاي همگرائي (واگرائي) زيرين بستگي دارد. هر چه ژرفاي همگرائي (واگرائي) زيرين بيشتر باشد، تراز ناواگرا در سطح فشاري بالاتري قرار مي گيرد. بنابراين تراز ناواگرا در كم‌فشار‌هاي گرمائي، در تراز فشاري پايين‌تري هستند. بررسي ميانگين ماهانه نيمرخ قائم واگرائي نشان داد كه در شمالغرب، غرب، جنوبغرب، مركز، جنوب، شرق و جنوبشرق ايران، تراز ناواگرا در ژولاي پايين‌تر از ژانويه است. اين تفاوت به دليل وجود كم‌فشار‌گرمائي در اين ماه و ايجاد حركت صعودي و همگرائي كم‌عمق مي‌باشد. در شمال و شمالشرق ايران تراز ناواگرا در ژانويه پايين‌تر از ژولاي است. اين مناطق در ماه ژولاي كمتر تحت‌تاثير كم‌فشار‌گرمائي قرار دارند. بررسي نتايج روند نشان داد كه تغييرات ميانگين ماهانه تراز ناواگرا در ژولاي در غرب و شمالشرق ايران روند صعودي دارد كه معرف كاهش ژرفاي همگرائي زيرين ناشي از كم‌فشارهاي عبوري است. در مركز و جنوب ايران اين كميت داراي روند نزولي است كه بيانگر افزايش ژرفاي همگرائي زيرين ناشي از كم‌فشار‌گرمائي در اين منطقه است.