ظرفيت‌‌هاي گردشگري تاريخي و تأثير آن در توسعه پايدار روستايي (مطالعه موردي: سكونتگاه هاي روستايي ناحيه سلطانيه استان زنجان)

براي سنجش ظرفيت‌هاي گردشگري تاريخي و براي بهبود عملكرد آن، واكاوي ظرفيت هاي موجود و بالقوه گردشگري تاريخي در توسعه پايدار سكونتگاه‌هاي روستايي ضروري است. زيرا متناسب با ظرفيت گردشگري تاريخي و با توجه به فراهم بودن زيرساخت ها و خدمات رفاهي و پشتيبان گردشگري، اثرات فضايي و پيامدهاي محيطي ـ اكولوژيك، اجتماعي ـ اقتصادي و كالبدي آن به شكل مثبت يا منفي نمود پيدا مي كند كه در ميزان توسعه يافتگي سكونتگاه‌هاي روستايي مقصد گردشگري نيز اثرگذار است. بر اين مبنا، اين تحقيق با هدف سنجش تأثيرات ظرفيت‌هاي گردشگري تاريخي در توسعه روستايي به روش توصيفي ـ تحليلي بر روي 319 خانوار نمونه تصادفي در 12 سكونتگاه روستايي در ناحيه سلطانيه انجام شد. براي سنجش شاخص‌هاي سطح توسعه يافتگي سكونتگاه‌هاي روستايي تعداد 79 گويه و در قالب ابعاد  محيطي ـ اكولوژيك، منابع گردشگري، اجتماعي اقتصادي و كالبدي سنجيده شد. هم چنين، مؤلفه اثرگذار نيز در قالب 14 شاخص بررسي شد. نتايج دلالت بر وجود رابطه مثبت و معنادار بين شاخص‌هاي ظرفيت پذيرش گردشگر، ظرفيت ايجاد واحدهاي پذيرايي، و ظرفيت ايجاد خدمات رفاهي با شاخص‌هاي ابعاد توسعه پايدار روستايي در ناحيه سلطانيه دارد. در مقابل، شاخص ظرفيت اجراي تور گروهي، ظرفيت ايجاد واحدهاي اقامتي و خدمات پشتيباني در تبيين توسعه پايدار روستايي در روستاهاي ناحيه سلطانيه جايگاه خود را نيافته است. بنابراين، ارتقاء شاخص‌هاي ظرفيت‌هاي گردشگري تاريخي براي دستيابي به توسعه پايدار روستايي به مثابه يكي از راهبردهاي اثرگذار ضرورت دارد كه مورد توجه سياستگذاران و متوليان امر گردشگري قرار گيرد تا زمينه و زيرساخت‌هاي لازم براي تحقق آن‌ها فراهم شود.