بررسي نقش نهادها و زيرساخت‌ها بر تجارت دوجانبه ايران با شركاي عمده تجاري

نهادها و زيرساخت ها به عنوان مجموعه اي از عوامل اجتماعي، قوانين و خدمات زيربنايي از جمله عوامل كليدي اثرگذار بر تجارت دوجانبه كشورها مي باشند. از اين رو، در اين مطالعه سعي شده است تا اثرات نهادها و زيرساخت ها بر تجارت دوجانبه ايران و شركاي اصلي تجاري مورد بررسي قرار گيرد. به منظور دستيابي به اين هدف، از الگوي جاذبه و روش درستنمايي شبه بيشينه پوآسن بهره گرفته شده است و برآورد الگو بر اساس داده هاي تابلويي حجم تجارت ميان ايران و شركاي تجاري در حال توسعه و توسعه يافته در دوره زماني 1382 تا 1395 انجام شده است. نتايج مطالعه بيانگر آن است كه اثرات متقابل شاخص هاي مختلف نهادي بر تجارت دوجانبه ايران با شركاي تجاري در حال توسعه و نيز شركاي تجاري توسعه يافته منفي و معني دار است. به گونه اي كه ايران متمايل به تجارت بيش تر با كشورهاي داراي فساد كم‌تر، ثبات سياسي بالاتر، مجري قوانين تسهيل كننده تجارت و با دموكراسي بيش تر است. اثرگذاري مثبت و معني دار متغيرهاي تفاوت شاخص هاي نهادي بر تجارت دوجانبه ايران با شركاي تجاري در حال توسعه و نيز شركاي اصلي توسعه يافته نشان داد كه ايران با توجه به داشتن نهادهاي ضعيف، متمايل به تجارت بيش تر با شركايي است كه داراي تفاوت نهادي بيش تر يا نهادهاي قوي تر هستند. در نهايت، نتايج اثرات متقابل مثبت و معني دار زيرساخت هاي حمل و نقل هوايي، شبكه ريلي، اشتراكات تلفن ثابت و اشتراكات تلفن همراه ايران و شركاي تجاري بر تجارت دوجانبه ايران با شركاي تجاري در حال توسعه و نيز شركاي تجاري توسعه يافته گوياي آن است كه اين زيرساخت ها تسهيل كننده تجارت ميان ايران و شركاي تجاري است.