چالش خلافت و حكومت در انديشۀ سياسي سيد جمال‌الدين اسدآبادي

Sayyid Jamal; Imposing the Traditional Meaning of Caliphate on the Modern Concept of Government

پيشينۀ چالش مفاهيم مدرن سياسي با مفاهيم سنتي، به عصر سيد جمال‌الدين اسدآبادي و به او مي‌رسد. پس از او نيز انسان ايرانيِ معاصر، متحير از اين واقعه، در دوراهيِ روي‌آوري به اين «مفاهيم مدرن» يا آن «مفاهيم سنتي» قرار گرفت و به همين دليل در حل دوگانگي حاكميت مفاهيم مدرن و سنتي بر حيات سياسي خود، به‌ويژه در عرصۀ دو مفهوم كليدي «حكومت» و «خلافت» ناتوان مانده بود. اين پژوهش در پي پاسخگويي به اين سؤال است كه در اين ميان، انسان اين عصر چه بايد مي كرد؟ تلاش براي نشان دادن فرايند دستيابي به راه حلي در اين زمينه، از جمله مسائلي است كه در اين پژوهش به آن پرداخته شده و چگونگي روش بومي‌سازي عالمي چون سيد جمال‌الدين اسدآبادي مورد بررسي قرار گرفته است. تلاش براي يافتن پاسخ اين سؤال، مقالۀ حاضر را به گزينش چند مفهوم مدرن و بررسي آن در دستگاه معنايي سيد جمال، ذيل دو مفهوم كليدي حكومت و خلافت كشانده است. دستاورد اين بررسي نشان مي‌دهد كه روش بومي‌سازي سيد جمال، بر تحميل معاني سنتي بر مفاهيم مدرن سياسي يا تحميل سنت شرقي بر مدنيت غربي (سنت‌خواهي مقتدرانه) استوار است.

The first conflict between modern political concepts and traditional concepts dates back to the time of Sayyid Jamal al-Din Asadabadi and to him. After him, the contemporary Iranian man has been confused in whether inclining towards modern concepts or traditional concepts and therefore, has been unable in resolving the duality of domination of modern and traditional concepts on his political life. But what must be done? The present article seeks to show the process of reaching a solution in this regard. This article investigates the method of localization of a scholar like Sayyid Jamal al-Din Asadabadi. In an attempt to find the answer to the research question, the present article had to choose some modern concepts and analyze them in Sayyid Jamal’s semantic system. The results of this study show that the method of localization of Sayyid Jamal, with the argument of maintaining originality, is based on imposing the traditional meaning on modern political concepts or imposing the eastern tradition on western civilization (authoritarian tradition-seeking).