تبيين علّي رفتار جامعه¬پسند نوجوانان بر اساس فلسفه فراهيجاني مادر و هيجانات اخلاقي

مقدمه: اين پژوهش با هدف تبيين علّي رفتار جامعه¬پسند بر مبناي فلسفه فراهيجاني مادر وهيجان¬¬هاي شرم و گناه انجام شد. روش: طرح پژوهش، توصيفي، از نوع همبستگي است. جامعة آماري شامل همۀ دانش¬آموزان دوره دوم متوسطه شهر شيراز در سال تحصيلي 1396-1395 به همراه مادران آن‌ها بود. شركت‌كنندگان در پژوهش 508 دانش‌آموز (257 دختر و 251 پسر) به همراه مادرانشان بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. ابزارهاي اندازه‌گيري عبارت بودند از پرسشنامه فلسفه فراهيجاني والدين (ايوليني، 2006)، كه مادران تكميل كردند، مقياس گرايش به شرم و گناه (كوهن و همكاران، 2011) و ابزار گرايش‌هاي جامعهپسند (كارلو و راندال، 2002)، كه فرزندان تكميل كردند. تجزيه و تحليل داده‌ها باروش مدل‌يابي معادلات ساختاري و با استفاده از نرم‌افزار AMOS انجام گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه مدل نهايي پژوهش از برازش مناسبي برخوردار است. يافته‌هاي حاصل از بررسي فرضيه‌هاي پژوهش نشانگر آن بود كه هدايتگري هيجاني مادر، اثر مستقيم و مثبتي بر رفتار جامعه‌پسند و هيجان¬هاي گناه و شرم دارد. همچنين، اين هيجان¬ها اثر مستقيم و مثبتي بر رفتارهاي جامعه‌پسند نشان دادند. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، هيجان¬هاي گناه و شرم در رابطه بين مؤلفۀ هدايتگري فلسفه فراهيجاني مادران و رفتار جامعه‌پسند نوجوانان، نقش واسطه‌اي داشتند. مؤلفۀ پذيرش/ آگاهي فراهيجاني مادر، بر هيچ‌يك از متغيرهاي پژوهش اثرگذار نبود. نتيجه‌گيري: به‌طور كلي، نتايج اين پژوهش نشانگر اهميت هيجان¬هاي اخلاقي در رفتار جامعه‌پسند است.