نقدي بر توجيه اعرابي و تفسير آيه 24 سورۀ يوسف در كتاب «الاثرالعقدي»‌

در كتاب «الاثر العقدي في تعدد التوجيه الاعرابي لآيات القرآن الكريم» چگونگي نقش باورهاي كلامي مفسران فرقه هاي اهل سنت و جماعت (پيروان سلف)، اشاعره، معتزله، صوفيه، خوارج و شيعه در تعدد توجيه اعرابي آيات كلامي بررسي شده است. آيه ۲۴ سوره يوسف از جمله آنهاست. تفسير حاصل از توجيه اعرابي براساس ظاهر آن، خدشه به عصمت حضرت يوسف و انبياست؛ از اين رو مفسران شيعي و معتزلي توجيه اعرابي اي از اين آيه به دست داده اند كه حاصل تفسير آن رفع اين خدشه است. صاحب «الاثر العقدي» كه مذهب سلفي دارد، اين توجيه اعرابي و توجيه نحوي آن و تفسير حاصل از آن را به سبب عدول از ظاهر آيه، تاويل آن، توجه نكردن به سخن صحابه و ارائه توجيه اعرابي و توجيه نحوي ضعيف، نقد كرده است. ما نيز بر پايه روش توصيفي تحليلي براي ارائه يك نمونه عملي در راستاي پژوهش «آسيب شناسي جريان هاي تفسيري» نقد و تفسير او را نقد كرده ايم. نقدهاي ما عبارت اند از: نخست، هر مفسري از ظاهر هر آيه كلامي مخالف با باورهاي كلامي خود درصورتي كه با ادله عقلي ثابت شده باشد، مي تواند عدول آن را تاويل كند. دوم، تلقي حجيت عام روايات صحابه صحيح نيست. سوم در توجيه اعرابي به دست آمده از آيه ۲۴ يوسف خلاف ظاهري رخ نداده است. توجيه اعرابي ارائه شده از اين آيه براساس قواعد فصيح و از سوي برخي از بزرگان تفسير و عرب تاييد شده و توجيه نحوي آن نيز صحيح است.