ايرانيان مقيم استانبول و جنبش مقاومت تبريز به رهبري ستارخان 16 ژوييه 1909 23 ژوئن 1908 / 27 جمادي الثاني 1327 23 جمادي الاول 1326

The Persian residents of Istanbul and Tabriz resistance movement under Sattar khan’s leadership

از روزگاران نزديك به انقلاب مشروطيت، كنشگران سياسي ايراني در استانبول با جنبش ضد استبدادي در ايران پيوند داشتند اما در اين ميان اين پيوند بيش از همه در ياري ايرانيان مقيم استانبول با جنبش مقاومت تبريز براي بازگرداندن نظم مشروطگي و پايان دادن به عصر «خرده خودكامگي» محمدعلي شاه نمودار شد. با آغاز مقاومت مجاهدان به رهبري ستارخان، كوشندگان سياسي ايراني در بيرون مرزهاي ايران از پراكندگي و بي كنشي بيرون آمدند و به تكاپو و جنبش بر ملند ايرانيان مقيم استانبول و مشروطه خواهان تبعيدي در چهارچوب انجمن سعادت ايرانيان» به دنبال ياري رساندن به مجاهدان تبريز برآمدند آنان در عمل به نماينده جنبش مقاومت در خارج از كشور بدل ش دند. هواداران جنبش مقاومت در استانبول در كنار ياري هاي مالي، اخبار پايداري ها و پيروزي هاي مجاهدان را در برابر جبهه متحد استبداد و در تبريز، به كشورهاي اروپايي و نيز به عتبات عاليات گزارش مي دادند. آنان در پيوند با رهبري مذهبي برون مرزي انقلاب در عتبات، به حمايت معنوي رهبران مذهبي از جنبش مقاومت دامن ميزدندہ ستارخان بارها به زبان آورده بود كه مقاومتش بر بنياد فتواي علماي عتبات در حمايت از مشروطيت استوار يافته است. جنبش مقاومت تبريز نيز انجمن سعادت ايرانيان را به عنوان سخنگوي خود در بيرون مرزها پذيرفته بود و برخي خواسته ها و ضرورت هاي نيازمند پيگيري در عرصه بيروني را از آنان انتظار داشت. انقلاب 1908 تركان جوان نيز زمينهايي مناسب براي كنشگري ايرانيان هوادر جنبش مقاومت ايجاد كرده بود. نوشتار حاضر بنا بر روش توصيفي- تحليلي تدوين يافته است و بر اين فرض احساسي استوار است كه كوشش هاي ايرانيان مقيم استانبول در بازتاب جهاني جنبش مجاهدان تبريز به رهبري ستارخان و تدارك حمايتهاي مالي - تبليغي آن جنبش نقشي درخور داشته است. آنان بر بنياد همين تلاش ها بود كه حمايت انگلستان و روسيه از استبداد محمدعلي شاه را در افكار عمومي جهان آن روزگار بي اعتبار ساختند

From the days that ended in the constitutional Revolution, the Iranian political activists in Istanbul too could relate with the movement against despotism in Iran. The relation, however, was relying on the cooperation of Iranian residents of Istanbul with Tabriz resistance movement for the restoration of the constitutional, and the formation of Mojahedin force resistance under commander Sattar Khan, eventually resulting in the emergence of the Iranian political activists abroad. The Persian residents of Istanbul had to cooperate with Tabriz Mojahedin through the anjomane saadat. The anjomane saadat represented the expatriats who had joined the resistance movement. The anjomane saadat passed news of combats and victories of Mojahedin to European countries, and through Iraq would provide financial aides. They, moreover, encouraged Iranian religious leaders in Iraq to issue fatwas against the Shah, requesting people to support Mojahedin; Sattar khan, for instance, repeatedly acknowledged that his resistance is formed on fatwas to support constitutionalism. Tabriz resistance movement also requested the Anjomane Saadat to supply the movement with necessary items. In reality, the Anjomane Saadat was spokesman of resistance movement abroad. The revolution of 1908 in Ottoman empire paved the way for the Persian supporters of Tabriz resistance. This essay examines the hypotheses that the struggles of the Persian residents of Istanbul played an important role in support mojahedin movement under Sattar khan leadership and the ways in which it banished not only the financial aides of British and Russian government to Mohammad Ali shah but also provided a realistically stark portrayal of such aids to the world.