اثر درمان شناختي رفتاري و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد در پيروي از درمان، ادراك بيماري و كيفيت زندگي در بيماران هموفيلي

The effectiveness of cognitive-behavioral therapy and treatment based on acceptance and commitment in adherence to treatment, illness perception and quality of life in hemophilic patients

سابقه و هدف بيماري هموفيلي، از جمله بيماري هاي مزمن و نوعي اختلال در انعقاد خون است كه به واسطه كمبود فاكتورهاي انعقادي، شخص را در معرض انواع مشكلات جسماني قرار مي دهد. اين امر بر بسياري از جنبه هاي زندگي بيمار اثرگذار است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي درمان شناختي- رفتاري و مبتني بر پذيرش و تعهد در پيروي از درمان، ادراك بيماري و كيفيت زندگي در بيماران هموفيلي در شهر اصفهان سال 1396 بود. مواد و روش ها اين پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل و دوره پيگيري بود. به منظور اجراي پژوهش، 60 نفر از بيماران هموفيلي به صورت هدفمند مبتني بر ملاك هاي ورود و خروج انتخاب و در سه گروه گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه هاي ادراك بيماري بردبنت، كيفيت زندگي(SF-36) و پرسشنامه پيروي درمان ماريسكي بود. محاسبات آماري با استفاده از نرم افزار 22 SPSS در دو سطح آمار توصيفي و استنباطي انجام شد. يافته ها نتايج تحليل واريانس با اندازه گيري مكرر نشان داد كه تفاوت بين ميانگين نمرات دو گروه درمان شناختي-رفتاري و گروه كنترل در سه متغير پيروي از درمان، ادراك بيماري و كيفيت زندگي معنادار بود(p < 0.05).. تفاوت بين ميانگين نمرات دو گروه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد و گروه كنترل در سه متغير پيروي از درمان، ادراك بيماري و كيفيت زندگي نيز معنادار بود(p < 0.05). نتيجه گيري نتايج نشان داد كه مي توان از دو درمان شناختي رفتاري و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد براي افزايش پيروي از درمان، ادراك بيماري و كيفيت زندگي بيماران هموفيلي استفاده نمود.

Background and Objectives Hemophilia is one of the chronic disorders of blood coagulation which due to the lack of coagulation factors exposes the person to a variety of physical problems which affect patient. The effectiveness of cognitive-behavioral therapy and treatment based on acceptance and commitment in adherence to treatment, illness perception and quality of life in hemophilic patients was studied in Isfahan city in 1396. Materials and Methods This research was semi-experimental with pre-test and post-test design with control group and follow-up periods. To do the research, 60 hemophilic patients were selected based on eligibility criteria in three groups. The research instrument was a questionnaire for Broadbent questionnaire of illness perception, quality of life and Mariski treatment adherence questionnaire. The statistical analysis was done by SPSS 22 and at two descriptive and inferential levels. Results The results of repeated analysis of variance showed that the difference between the mean scores of the two groups of cognitive-behavioral therapy and the control group was significant in the three variables of treatment adherence, illness perception and quality of life (p < 0.05) and the difference between the mean scores of the two groups of the treatment based on acceptance and commitment and the control group were similarly significant in the three variables of treatment adherence, illness perception and quality of life (p < 0.05). Conclusions The results showed that the two cognitive-behavioral treatments and acceptance and commitment therapy could be used to increase adherence to treatment, illness perception and quality of life in patients with hemophilia.