جايگاه كرامت انساني در جامعه آرماني قرآني

آرمان‎شهرها ذاتاً مبتني بر ارزش‎ها هستند و هيچ نظريه آرماني بدون توجه به امور اخلاقي و ارزشي نمي‎تواند در سطح نظريه آرمان‎شهري مطرح شود. در ميان ارزش‎ها و اخلاقيات، كرامت ذاتي انسان در صدر قرار دارد و در نتيجه مقدم بر ديگر ارزش‎هاست. اين ادعايي است كه قرآن كريم نيز بدان پرداخته است. ايده اصلي نوشتار حاضر اين است كه قرآن كريم به عنوان مهمترين منبع معرفتي اسلام، حاوي الگويي از نظام آرمان‎شهري است كه طبعاً كرامت انسان، روح آن را تشكيل مي‎دهد. شايد بتوان با الگوهاي نظري متفاوتي كرامت ذاتي و اكتسابي انسان را در نظام آرماني قرآن كريم مورد بررسي قرار داد، اما اين نوشتار در چارچوب نظريه «آرمان نامحدود» محمدباقر حكيم كه برگرفته از قرآن كريم است، سامان داده شده است. يافته‎ها نشان مي‎دهد كه در تمامي مراحل و اصول پنجگانه اين نظريه؛ يعني «پرستش خداوند»، «حركت آگاهانه»، «حركت مشقت‎آميز»، «تغيير كيفي» و «تغيير كمي» هر دو گونه كرامت ذاتي و اكتسابي حضور روشن و برجسته‎اي دارد و شواهد بسياري براي آن از آيات قرآن مي‎توان ارائه نمود. مطالعه كرامت انساني در چارچوب نظريه آرمان نامحدود، تنها شمه‌اي از ظرفيت‎هاي آرمان‎شهر قرآني را نشان مي‎دهد.