رويارويي ساحل‌نشينان مكران و صفويه با پرتغالي‌ها

هم زمان با روي كار آمدن صفويان در ايران، استعمارگران پرتغالي بر بخش هايي ازسواحل و جزاير جنوبي ايران استقرار يافتند. با توجه به شرايط منطقه اي و جهاني آن روزگار، اين مساله منجر به مناسباتي چندجانبه ميان صفويان و پرتغالي ها گرديد. حضور پرتغالي ها در سواحل جنوبي ايران از جانب ساكنان اين منطقه نيز واكنش هايي به دنبال داشت. از اين رو، پرسشي مطرح است كه عملكرد ساحل نشينان مكران در روابط ايران و پرتغال در آن دوره چه نقشي داشتند؟ با بررسي ابعاد اين مساله، چنين استنباط مي شود كه تحركات ساحل نشينان مكران در ابتدا منجر به همكاري مشترك صفويان و پرتغالي ها گرديد. البته عملكرد پرتغالي ها به گونه اي بود كه نه تنها بلوچ هاي سواحل مكران به مقابله جدي با پرتغالي ها برخاستند، بلكه حكومت صفوي نيز سياست مقابله با پرتغالي ها را در پيش گرفت. جنگ هاي فرسايشي طولاني بلوچ ها با پرتغالي ها در تضعيف موقعيت آنان در آب هاي جنوبي ايران تاثيرگذار بود. بنابراين، در جريان اخراج پرتغالي ها از جزاير و سواحل جنوبي ايران در زمان شاه عباس، بلوچ ها نيز در همراهي و همكاري با صفويان نقش آفرين بودند و در اين مقاله، نقش ساحل نشينان مكران در جهت دهي روابط متقابل صفويان و پرتغالي ها مشخص شده است. نوشته حاضر به روش تاريخي با توصيف و تحليل داده هاي تاريخي و با استفاده از منابع كتابخانه اي، داستان ها، اشعار و حكايات بازمانده از آن دوره نگاشته شده است.