مولفه هاي هويت شيعي اسماعيليان و فاطميان در كتاب افتتاح الدعوه قاضي نعمان

Shiite Identity components of Isma'ilisand Fatimids in Iftitah Al Dawat of Qazi nauman

اسماعيليان نخستين، پس از مرگ اسماعيل بن جعفرصادق، امامت را بر فرزندش محمد نهادند و از اماميه جدا شدند. اين جماعت در سال 297 موفق شدند، خلافتي شيعي به نام فاطميان در مغرب تاسيس كنند. فاطميان در سال 358 مصر را تصرف كردند و موفق شدند دامنه نفوذ دولت شيعي اسماعيلي را تا مغرب، يمن، شام، ايران، عراق و حتي هند بگسترانند و هويت شيعي را ترويج كنند. يكي از راههاي، پي بردن به ميزان توجه به مولفه هاي هويت شيعي در دولت فاطمي، بررسي محتوايي منابعي است كه در آن زمان، توسط نويسندگان يا داعيان اسماعيلي به نگارش درآمده است. در اين ميان، كتاب افتتاح الدعوه قاضي نعمان كه از منابع اصلي اسماعيليان است اهميت زيادي دارد. اين كتاب در سال 346 تاليف شده و به آغاز دعوت اسماعيليان در يمن و زمينه هاي استقرار خلافت فاطمي در مغرب پرداخته است. مسيله اصلي پژوهش اين است كه كتاب افتتاح الدعوه قاضي نعمان، به چه ميزان بر مولفه هاي هويت شيعي اسماعيليان و فاطميان مغرب توجه كرده است؟ با استفاده از روش تحليل محتوا، روشن شد كه در اين كتاب مولفه هايي مانند امام علي، اهل بيت، امام حسن، امام حسين داراي بيشترين تكرار و مولفه هايي مانند وصايت، رجعت، اربعين، غديرخم، فاطمه الزهرا، وكلاي شيعي، مساجد شيعي و دانشمندان شيعي داراي كمترين تكرار و توجه اند.

Early Isma'ilis, after the death of Isma'il ibn Ja'far al-Sadiq (AS), donated the Imamate to his son Mohammed and were separated from Imamiyyah. They succeeded to establish the Shiite caliphate called Fatimid in Maghrib in 297 AH. Fatimids conquered Egypt in 358 AH and succeeded in expanding the influence scope of Isma'ili Shiite government to Maghrib, Yemen, Sham, Iran, Iraq and even India and promoting Shiite identity. One way of understanding the extent of attention to Shiite identity components in the Fatimid government is to consider the content of the sources written by Isma'ili writers and missionaries at the time. Among them, Iftitah Al Dawat of Qazi Nauman that is one of the main sources of Isma'ilis is very significant. This book has compiled in 346 AH and contains the beginning of Ismaili’s invitation to Yemen and the establishment background of the Fatimid Caliphate in Maghrib. The main question of this research is that how much attention is paid to Shiite Identity components of Isma'ilis and Fatimids in Iftitah Al Dawat of Qazi Nauman? by using content analysis method, it became clear that in this book components such as Imam Ali (AS), Ahl al-Bayt, Imam Hassan (AS), Imam Hussain (AS) have the most repetition and components such as Wisayat, Reja'at, Arba'in, Ghadir Khum, Fatemeh Al-Zahra, Shiite lawyers, Shiite mosques and Shiite scholars have the least attention and repetition.