بازدارندگي فرهنگ ارجاء از نشر حديث غدير با تكيه بر خبري از ابوحنيفه

Deterrence of Referral Culture from the Publication of the Hadith of Ghadir Relying on News from Abu Hanifa

غدير محوري ترين موضوع اختلافي شيعه و سني است، كه پيوسته در رد و اثبات يا تفسير و تأويل محتوايي آن آثاري تدوين شده است. مناظره گونه برخي كوفيان با ابوحنيفه در باره غدير از شمار آن گفتگوهاست، كه نخستين بار ابن عُقْده(م334ق) نقل و سپس مفيد(م413ق) بازگو كرده است. اين نوشتار با پيوند به ديگر دانش ها با رويكردي علمي تحليلي، سخن ابوحنيفه را درباره غدير بررسي توصيفي-تحليلي كرده و به مسايلي مانند راويان خبر، محتواي حديث و تناسبسنجي زماني با جريانهاي فكري جامعه پرداخته است. يافته اين آمايش با صرف نظر از ايرادهاي سندي، آن است كه پس از قتل عثمان، كه جامعه به شدت برافروخته بود، مرجئهي نخستين با تكيه بر پذيرش دو خليفه نخست، در برابر مواضع دو خليفه بعدي سكوت كرد و ابوحنيفه براساس ارجاءگرايي نقل حديث غدير را عامل گسترش دشمني گروه ها تحليل كرده و نشر آن را به صلاح جامعه آن روز ندانست.

Ghadir is the most central controversial issue of the Shiite and Sunni sects. Some works have been consistently compiled to refute, substantiate, or interpret and explain its content. Some Kufians' debate with Abu Hanifa about Ghadir is one of those conversations, first quoted by Ibn Oqdeh (334 AH) and then retold by Mofid (413 AH). Linking to other sciences with a scientific-analytical approach, this paper descriptively and analytically studies Abu Hanifa's commentary on Ghadir and deals with issues such as narrators of news, the content of the hadith, and its temporal proportionality with the intellectual currents of the society. The finding of this study, regardless of the documents deficiencies, is that after the killing of Osman, the community was heavily fueled. Accepting the first two caliphs, the first Murjiʾah remained silent against the positions of the next two caliphs. Abu Hanifa, on the basis of reference, analyzed the transmission of the Hadith of Ghadir as a factor in the spread of hostility of the groups and did not consider its publication to be in the public interest of that day.