بازخواني نظريۀ «تروّح جسم انسان» از ديدگاه ملاصدرا به‌مثابه راه‌حلّي براي مسائل مربوط به آخرت

در ديدگاهي غيرمشهور از‌ ملاصدرا، افزون بر تطوّرات نفس‌‌، بدن نيز سيري اشتدادي در پيش دارد و مي‌‌تواند از مرحلۀ كون و فساد تا مرحلۀ اكتفاء بالذات، اشتداد يابد و حالتي به نام تروّح بيايد كه در آن حالت‌‌، با وجود بقا در نشئۀ دنيا‌‌، چنان لطيف شود و خواص روحاني را چنان بپذيرد كه به وِزان نفس‌‌، مناسب حضور در آخرت باشد. بر اين اساس‌‌، همان‌طور كه در ابتدا نفس با جسم‌‌، تنها تركيبي حقيقي‌‌، ولي ‌‌‌‌‌تعلّقي دارد و در انتها با بدن يكي است و در‌ واقع‌، با حفظ هويت روحاني خود‌‌، متجسّد ‌‌مي‌‌شود‌‌، جسم نيز مي‌‌تواند _ در نهايت ‌‌_ متروّح باشد و با حفظ هويت بدني خود‌‌، به‌‌نحوي با روح يكي شود. اين نظريه (تروحن جسم انسان در آخرت)، از ديدگاه عرفا در باب تروحن انسان‌هاي كامل (اَبدال)، اتخاذ شده است كه در اين نوشتار به تحليل آن ديدگاه پرداخته شده و بر‌ اساس آن‌‌، اين نظريۀ ملاصدرا توضيح داده شده است. بر‌ اساس اين نظريه‌‌، پاره‌‌اي از مفاهيم و نظريه‌هاي فلسفي مانند مجرّد و مادي‌‌، معاد جسماني‌‌، تعلق نفس به بدن و ارتباط آن دو مي‌‌تواند دستخوش تغييراتي شود و احياناً راه‌‌حل‌‌هايي ديگر و بهتر بيابد.