شناسه هاي شهر در قرآن كريم

براي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزه‌هاي اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونه‌ها در دوره‌هاي مختلف، بررسي‌ها و تحقيقات متعددي انجام و تحليل‌هاي گوناگوني ارائه شده است كه بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد ديني در باب امور آبادي و عمران شهري است. ماهيت خاص شهرهاي حيطه جهان اسلام و جلوه مفاهيم و خصوصيات مشترك و فراگير در آن‌ها، بيانگر شيوه نفوذ و حاكميت فرهنگ اسلام و ارتباط آن‌ها با آموزه‌هاي ديني است. از اين‌رو شهر اسلامي، اصطلاحي است كه به معرفي شهرهاي متأثر از فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي مي‌پردازد. اين مقاله با تكيه بر اشارات آيات در مورد وجوه مختلف معماري و شهرسازي و با تكيه بر آراء مفسرين و لغت‌شناسان، شناسه‌ها و مؤلفه‌هاي شهر مورد نظر قرآن كريم را استخراج و مورد بازبيني و تحليل قرار داده است و از پرداختن به آياتي كه ناظر بر شئون اولياء الهي و زندگي اخروي است و تجويز آن در امور جاري دنيوي غيرممكن، پرهيز نموده است. در اين راستا، اطلاعات و داده‌هاي موردنياز در اين تحقيق به روش اسنادي گردآوري و با رويكردي توصيفي تحليلي مورد مداقه و بررسي قرارگرفته‌اند. قرآن كريم باهدف پرهيز از ساخت‌وساز بيهوده و زيان‌بار، به صفاتي همچون امنيت، آرامش، حرمت و تطابق با شرايط طبيعي و اقليمي در عمران شهري و دنيوي اشاره دارد كه البته جنبه‌هاي آرماني، متكامل و مطلق آن را نيز در سراي اخروي مورد توجه قرار مي‌دهد. همچنين اسلوب قرآن در تبيين صفات ساخت‌وسازها، توجه به ابعاد كيفي در تأمين سرپناه و مكان اجتماع انساني است و اصولاً آموزه‌هاي ديني از تعيين ضوابط جزئي و دستورالعمل‌هاي خاص خودداري نموده است.