بررسي تطبيقي ارزيابي شناختي در رويكرد روان شناسي شناختي و قرآن

ديدگاه هاي شناختي سلامت رواني و جسمي افراد را تحت تاثير نوع تفسير آنها از خود و جهان پيرامونشان مي‌دانند. با توجه به رواج اين شيوه درماني در عصر حاضر و توجه خاص درمانگران به آن، اين پژوهش درصدد بررسي اين مسئله از ديدگاه قرآن است. اينكه درمانگران از چه شيوه‌هاي شناختي بهره گيرند تا به بهبودي سريع‌تر بيمار بينجامد؟ و اينكه اين مفهوم در قرآن به چه صورتي بيان شده است؟ پرسش‌هايي است كه اين پژوهش درصدد پاسخگويي به آنها بوده است. روش اين پژوهش توصيفي (جمع آوري اطلاعات و داده ها) بر پايه تحليل محتوا مي‌باشد. از آنجايي‌كه داده هاي روانشناسي بيش از داده هاي قرآن است، در اين پژوهش از روش مقايسه اي نامتوازن بهره مي گيريم كه تكيه آن بر روي بررسي واژگان مرتبط با موضوع است. يافته ها نشان داد كه مسئله شناخت در ديدگاه قرآن از مسائل مهم انسان‌شناسي است و اين مفهوم تحت عنوان واژه هاي مختلف (حكمه، فقه ، فكر، نظر، تدبر، علم، عرف) مطرح شده است. در روانشناسي شناختي، صرف شناخت خود و محيط ازجنبه حسي و عقلي مطرح شده است؛ اما در ديدگاه قرآني با انواع ديگري از شناخت مثل قلبي و فطري (داراي دوبعد شناخت و گرايش)، وحياني (كلام خدا و معصوم) و نوع خاصي از شناخت عقلي (عقل روحاني) مواجهيم. در اين ديدگاه (شناخت شناسي الهي) باور به خدا و الزامات آن معيار تفكر منطقي و غير منطقي است. حذف يا نقصان اين باور (كفر ونفاق) منجر به اختلالات رواني و رفتاري مي شود.