نقد و بررسي رويكرد تحقيق موضوعي در قرآن كريم

روش«تحقيق موضوعي» در قرآن كريم، رويكردي جديد براي تدبر در قرآن است كه در طي بيش از سه دهه گذشته توسط حلقه مطالعات قرآني با محوريت دكتر لساني فشاركي شكل گرفته و تكامل يافته است و امروز با اقبال گسترده اي از سوي دانشجويان و محققان به ويژه در حوزه مطالعات تطبيقي و ميان رشته اي مواجه شده است. با اين وجود، اين رويكرد چالش هاي فراوان روش شناختي؛ ديدگاهي و آينده نگارانه اي را پيش روي خود دارد. در درجه اوّل، روش هنوز نواقص متعددي دارد؛ بيش از اندازه بر تداعي آزاد مبتني شده و به منظور ارائه در قالب روش مطالعات قرآني نيازمند تكامل است. در درجه دوّم موجب بروز التقاطات فراواني در انديشه محققان جواني كه از اين روش استفاده مي نمايند خواهد شد و در درجه سوّم به نظر مي رسد شيوع اين رويكرد منجر به پروتستانتيزم اسلامي گردد. در اين مقاله ضمن بررسي اجمالي «روش تحقيق موضوعي در قرآن كريم» به طرح مهم ترين مزايا و نواقص آن پرداخته شده است. در نهايت نتيجه گرفته شده است كه تدبر در قرآن كريم را بايد امري تشكيكي بدانيم و داراي مراتب و سطوحي كه به صورت مسلّم از اين منظر، تفسير و تحقيق موضوعي نه اموري مستقل بلكه مرتبط خواهند بود.