واكاوي مباني مرجعيت قرآن در نقد حديث بر پايه سيره معصومان (ع)

مهمترين معيار مورد توصيه معصومان (ع) جهت احراز اطمينان صدوريِ احاديث، نقد قرآن محور حديث يا عرضه حديث بر قرآن است. اين تحقيق، با روش توصيفي ـ تحليلي، پس از وضعيت‌‌سنجي جايگاه نقد قرآن‌‌محور حديث، مهمترين ريشه‌هاي عدم محوريت يا كاربست اندك قرآن در نقد حديث و استقبال اندك از آن را، «بهانه‌جويي و توجيهتراشي براي عدم پذيرش اصالت اين سنجه»، «اعتقاد به عدالت صحابه از سوي عده‌‌اي از مسلمانان و به تبع آن صحيح‌‌انگاري روايات موجود در برخي منابع حديثي»، «تلقي ناصحيح از جايگاه استقلالي حديث در كنار قرآن»، «برداشت اشتباه از جايگاه حديث منسوب و سنت قطعي» و «هراس از تزلزل اعتبار برخي روايات موجود در منابع حديثي» برمي‌‌شمارد. همچنين در خصوص مباني مرجعيت قرآن در نقد حديث، برپايه نمونه‌‌هاي عرضه احاديث بر قرآن توسط ائمه (ع) به اين يافته‌ها منتج شده كه غالب مطالعات و پژوهش‌هاي صورت گرفته پيرامون نقد قرآن‌‌محور حديث، فارغ از نگاه حديثي و بر مبناي ديدگاه شخصي و محوريت مباني ساير علوم انجام شده است. همچنين بر پايه شواهد و مستندات حديثي، شموليت معيار عرضه، تخصيص مي‌‌خورد و مدلول قرآن در فرايند عرضه، مدلي مركب از حداقل يكي از نص، ظاهر، اصول و گفتمان قرآن است و نقد سندي و محتواييِ حديث، ظرفيتي براي وثوق به صدور است و ضرورتي در انكار يا پذيرش يا تقدم و تأخر اين دو نسبت به هم نيست.