بررسي ديناميك باد و جريانات ناشي از باد در منطقه فلات قاره جنوبي درياي خزر

در اين نوشتار نتايج يك پروژه تحقيقاتي در زمينه اقيانوس‌شناسي براساس داده‌هاي برداشت شده ديناميكي و فيزيكي در بخش مياني آب‌هاي ساحلي جنوب درياي خزر مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرد. داده‌برداري‌ها با استفاده از جريان‌سنج آكوستيكي و نيمرخ‌بردار پارامترهاي فيزيكي انجام شد. بدين منظور تعداد ده ايستگاه نمونه‌برداري با ماكزيمم عمق 200 متر از خط ساحلي تا منطقه با عمق بيشتر انتخاب شد. جريان‌سنج با استفاده از فريم بسترنشين در عمق حدود 22 متري بر روي فلات قاره جنوبي دريا نصب شد. پارامترهاي فيزيكي از جمله، دما، شوري و چگالي آب دريا و همچنين جريان آب دريا در طي نمونه‌برداري‌ها به طور دقيق اندازه‌گيري و ثبت شدند. نتايج نشان‌دهنده‌ نكات ارزشمندي از تغييرات پارامترهاي مورد اشاره، تغييرات لايه بندي و پايداري ستون آب و تغييرات مؤلفه‌هاي مختلف جريان و باد منطقه است. جريانات منطقه فلات قاره جنوبي درياي خزر به لحاظ ميزان سرعت ثبت شده قابل توجه بوده و عمدتا ناشي از بادهاي روي نواحي جنوبي درياي خزر هستند. در فصل پاييز و زمستان تلاطم لايه سطحي آب دريا باعث اختلاط ستون آب و در نتيجه نوسان دمايي در لايه زير سطحي مي‌شود. باد منطقه عمدتا از سمت شمال و شمال غرب بر روي منطقه مورد مطالعه وزيده است و جريانات سطحي آب بر روي منطقه فلات قاره از غرب و شمال غرب به سمت شرق جهت يافته است. در اوايل فصل پاييز هنوز اثرات لايه‌بندي در ستون آب وجود داشته و در مرز لايه‌ها مقادير پارامتر پايداري نسبت به نواحي ديگر بيشتر بوده است. در اواخر پاييز و در آستانه فصل زمستان لايه‌بندي ستون آب از بين رفته و ساختار پايايي ستون آب با نوسانات بيشتري همراه بوده است.