پديد آورندگان :
كيخاي هجرتي، حكيمه دانشگاه هنر اصفهان , آزادي بوياغچي، مهرناز دانشگاه هنر اصفهان , محمدي آچاچلويي، محسن دانشگاه هنر اصفهان
كليدواژه :
آسيب الياف , SEM-EDS , پشم , ابريشم , كتان , پنبه , پته شاه نعمت الله ولي , FTIR
چكيده فارسي :
پته ي شاه نعمت‌الله ولي، در سال 1294ه.ق، براي پوشش مقبره و توسط 16 بانوي كرماني در طي سه سال دوخته‌شده است. ازآنجايي‌كه اين اثر قديمي ترين سوزن‌دوزي باقي‌مانده در استان كرمان است، آسيب‌شناسي الياف اين اثر بسيار حائز اهميت است. در اين تحقيق براي بررسي آسيب هاي الياف در بزرگنمايي بالا، از روش دستگاهي SEM استفاده‌شده است. نتايج حاصل از تحقيق نشان مي‌دهد كه در ناحيه كوتيكول و كورتكس الياف پشم موجود در پارچه زمينه و نخهاي سوزن‌دوزي، آسيب ديدگي وجود دارد. همچنين در الياف ابريشم (كه در لبه پته كارشده است) و در الياف آستر كه از جنس كتان است، شكستگي اتفاق افتاده است. اين آسيب احتمالاً بر اثر فشارهاي فيزيكي و مكانيكي موجود بر روي الياف ايجادشده است. همچنين لايه ضخيمي از آلاينده ها بر روي سطح الياف ابريشمي، نخ سوزن‌دوزي و نخ شال (پارچه زمينه) ديده مي‌شود. براي شناسايي آلاينده هاي موجود بر روي الياف از آناليز EDS استفاده شد، كه درنتيجه، عناصر سيليس، سرب، آلومينيوم و منيزيم شناسايي گرديد. غبار موجود بر روي الياف، به‌مرور زمان باعث آسيب بر روي الياف نمونه موردمطالعه مي‌گردد. براي مطالعات آسيبهاي ساختاري الياف از روش دستگاهي FTIR استفاده گرديد. كه بر اين اساس مشخص شد، در الياف پشمي نخ سوزن‌دوزي و نخ شال ( پارچه زمينه پته)، در نخهاي ابريشمي ريشه تزييني در لبهي اثر، در نخهاي پنبه‌اي وصالي و در نخ آستري كه از جنس كتان است، فرآيند تخريب الياف وجود دارد. دليل اين نوع شدت تخريب در الياف موردمطالعه احتمالاً تخريب نوري، كمبود رطوبت، سايش و فشارهاي مكانيكي است.
چكيده لاتين :
In 1294 AH, shah Nematollah Vali`s Pareh was weaved by sixteen kermanian Iadies during three years, in order to cover his sepulcher. Since this work is the oldest remained one in kerman Province , the recodnition of its harm is so important. The analytical system SEM, was used in this research, in order to investigate the fibre harm form a high view point. The result showed that the problem exisists in cuticle and cortex part of the wool used in cloth, decorative skilk fibre( used on the edge of pateh), and in the scrim fiber which is flax. This damge could probably be as a result of the physical and mechanical pressure on the silk and wool fibers, embroidery threads, and the scrim of the cloth. A thick layer of contaminationes is also seem on the surface of the silk fibre, needle sewed threads , and scarf threads ( base cloth). The EDS system was used to identify the contaminates, and the elements Silicia, Lead, Aluminium, and Manesium were found accordingly. The existence of dust on silk roots causes the friction of the fibre over the time. The FTIR method was used to investingate the structural damages of the yarn and to indentify its structure. It was found that the process of vandalism exists in wool, embroidery threads, scarf threads ( base cloth), decorative root threads on the edge of pateh, and spun and scrim flax threads. Photo_ degradation , dryness, friction, and mechanical pressures are probably the reason of such a great vandalismof the studied fibre.
