تعيين مهمترين ويژگي‌هاي حاصلخيزي خاك مؤثر بر محصول برنج در اراضي شاليزاري با استفاده از تحليل مؤلفه‌هاي اصلي

روش هاي آماري چند متغيره مانند تحليل مؤلفه‌هاي اصلي و رگرسيون ها مي توانند براي تسهيل تفسير روابط پيچيده استفاده شوند. هدف از اين مطالعه تعيين مهمترين ويژگي هاي حاصلخيزي خاك، مؤثر بر محصول برنج در اراضي شاليزاري بود. به اين منظور نمونه هايي از لايه شخم 119 نقطه با توزيع جغرافيايي مناسب، در اراضي شاليزاري شهرستان هاي شفت و فومن استان گيلان برداشت شد. پس از آن، ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي مرتبط با حاصلخيزي خاك در اين نمونه ها اندازه گيري و با استفاده از روش هاي آمار توصيفي، آناليز مؤلفه‌هاي اصلي و رگرسيون تحليل شدند. نتايج نشان داد سه مؤلفه اصلي با مقادير ويژه بيشتر از يك مانند «پتاسيم و عوامل مؤثر در نگهداري آن»، «نيتروژن كل و عوامل مؤثر بر تأمين آن» و «فسفر قابل استفاده و ضخامت افق سطحي خاك»، بيشتر از 67.4 درصد از تغييرپذيري در ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك و 55 درصد از تغييرپذيري محصول برنج را توصيف مي‌كنند. همچنين ويژگي هاي مرتبط با اين مولفه ها 80 درصد از تغييرپذيري محصول را توصيف نمودند. بنابراين براي افزايش محصول، عمليات مديريتي مانند مصرف صحيح كودهاي محتوي نيتروژن، پتاسيم و فسفر و خاك ورزي مناسب به منظور ايجاد لايه شخم مناسب توصيه مي شود.