افزايش دقت تحليل هاي زمين آماري با كاربرد روش هاي برون يابي و همگن بندي در بارش روزانه ي حوضه كارون

در اين مقاله با ارزيابي روش هاي مختلف زمين آماري در سه سناريوي مختلف به ارزيابي تأثير تكنيك هاي همگن بندي مناطق و برون يابي بارندگي در افزايش دقت اين روش ها در تحليل داده هاي بارش در مقياس روزانه و در حوضه ي آبريز كارون پرداخته شده است.. در سناريوي اول، تنها روش‌هاي زمين‌آماري شامل ميانگين متحرك وزني، كريجينگ، كوكريجينگ و TPSS و در سناريوي دوم محدوده‌ي پژوهش براساس روش خوشه‌بندي به نواحي همگن تقسيم و دقت روش‌هاي منتخب در هر يك از آنها ارزيابي شد. در سناريوي سوم با لحاظ ايستگاه‌هاي فرضي در ارتفاعات فاقد دادهاي مشاهده‌اي تأثير برون‌يابي در افزايش دقت روش‌هاي زمين‌آماري بررسي شد. تحليل واريوگرام‌هاي مربوطه وجود ناهمسانگردي را به اثبات رساند، ضمن اينكه واريوگرام همه جانبه، اين ناهمسانگردي را مرتفع نمود. در سناريوي اول، مقادير ميانگين خطاي مطلق و خطاي انحراف، به ترتيب در محدوده‌هاي 14.367 ميلي‌متر و 45.5/1 ميلي‌متر به دست آمد. در اين سناريو روش كوكريجينگ، به دليل تأثير مثبت لحاظ متغير كمكي در افزايش شعاع تأثير، كم‌ترين خطاي تخمين را نشان داد. امّا درون‌يابي بارش روزانه پس از همگن‌بندي تأثير مثبتي در كاهش خطاي تخمين نداشت. اگرچه روش‌هاي ميانگين متحرك وزني با توان‌هاي 3 تا 5 و TPSS با توان‌هاي 3 تا 5 استثناء بودند. ضمناً تخمين بارش در ارتفاعات فاقد ايستگاه‌هاي باران‌سنجي دقت روش‌هاي زمين‌آماري را تا 16 درصد افزايش و خطاي تخمين را تا 10% درصد كاهش داد. تحت اين سناريو حد آستانه‌ي حداكثر واريانس خطا با 45% كاهش از 7.8 به 4.8 ميلي‌متر رسيد. براساس نتايج، تركيب تكنيك برون‌يابي با روش كوكريجينگ با لحاظ ارتفاع به عنوان متغير كمكي، بهترين تخمين را در برآورد توزيع مكاني بارش روزانه به همراه دارد.