اسبان ورجاوند؛ تطور ارجمندي اسب نزد هندي ايرانيان، پيش و از پس مهاجرت

The Glorious Horses, Evolution of horse in Indo-Iranian, before and after migration

اسب جايگاهي بس ارزنده و نقش بسيار پررنگي در ميان تيره هاي هندي ايراني داشته است. اين جايگاه ارزنده اسب در متن هاي ديني هنديان و ايرانيان يعني وداها و اوستا بازتاب و نمود چشمگيري داشته است. اين بازتاب را در متن هاي كهن همچون ريگ ودا و نيز يشت هاي كهن مي توان ديد. افزون بر اين، در ميان سكاها نيز اسب اهميت فراواني داشته چنانكه سكاها با خاكسپاري هاي پر زرق و برق درگذشتگان خود همراه با اسب هاي سپندشان چه در نزد مردمان دوره باستان و چه در نزد پژوهشگران امروزي نام و آوازه اي سخت پيدا كرده اند. اين پژوهش به اين پرسش و مسئله مي پردازد كه چه عامل هايي باعث شده است كه اسب در متن هاي ديني هندي ايرانيان جايگاه سپندي پيدا كند؟ نتايج اين پژوهش برپايه نظريه ماترياليسم فرهنگي ماروين هريس نشان مي دهد كه اسب در آغاز به دلايل اقتصادي وجهي سپند پيدا كرده و در متن هاي آييني مهم جلوه مي كند چنانكه اين ارجمندي در يافته هاي باستان شناسي محوطه هاي گوناگون نيز بازتاب يافته است. بااين حال اسب رفته رفته نقش آييني خود را از دست مي دهد چنانكه اشاره به اسب در متن هاي متاخر پهلوي رنگ مي بازد و چندان جلوه گري نمي كند و صرفا نقش جنگاورانه آن مهم جلوه مي كند. داده هاي اين پژوهش به روش اسنادي تهيه شده و با رويكردي تفسيرگرايانه به تحليل اين موضوع مي پردازد.

We know that the horse had high position in the indo-Iranian tribes and played a very important role in the indo-Iranian tribes. This high position of horse reflected in Iranian and Indian sacred text such as Avesta and Vedas. These reflections are seen both in old texts such as Rigveda of Vedas and Yasht in Avesta and latest pahlavi texts such as Bundahishn and Minooye Kherad. Moreover, in Scythians tribes horse had Great importance. In the ancient era, some of cultural features of each tribe were important. Scythians had a special funeral ceremony for dead Kings those reflected in Herodotus history. They had buried those kings with horse, golden and silver and bronze goods and other things. This funeral ceremony reflected in ancient graves of Scythians sites. Nevertheless, the horse's position as a magnificent, glorious, Venerable and respectable beast is transformed in the long run. Authors in this research, at first review horse position in Iranian and Indian sacred text and then based on Cultural materialism theory that introduced by Marvin Harris, pay attention to the evolution of the ritual, economic and practical status of the horse for the Indo-Iranian people and examine and explain the changes the position of the horse after Indo-Iranian migration and we showed how the horse is gradually losing its ritual role and only its warring role had remained.