چكيده فارسي :
هدف در باستان شناسي، شناخت گذشته و خاستگاه انسان است. آن مهم به‌تدريج با گسترش و ارتباط حوزه هاي علمي و كمك علوم ميان رشته اي، وسيع تر، دقيق تر، و امكان پذيرتر شده و تلاش مي شود تا از يافته هاي كاوش شده حداكثر اطلاعات استخراج گردد. اما آنچه در اين ميان بيشتر مورد غفلت قرارگرفته، يافته هاي انساني، يعني بقاياي استخواني يافت شده در محوطه هاست؛ كه نه‌تنها در هنگام كاوش، ثبت و ضبط، انتقال و نگهداري مورد بي مهري قرارگرفته‌اند، بلكه تا مدت‌ها استخراج اطلاعات مفيد و منحصربه‌فرد آن‌ها موردتوجه قرار نگرفت. از دلايل آن مي تواند روشهاي تخصصي و پرهزينه استخراج اطلاعات باشد كه خوشبختانه امروزه، به مدد پيشرفتها و گسترش ارتباط هاي حوزه علوم با باستان شناسي چون علوم ژنتيك و بيومولكولي دسترسي به متخصصين و ابزارها بهبوديافته است. بااين‌حال و باوجود پيشرفتهاي روزافزوني كه با به‌كارگيري بسياري از علوم ميان رشته اي در رشد و گسترش بسياري از شاخه هاي باستان شناسي شاهد هستيم متأسفانه استفاده از داده هاي استخواني اغلب منحصر به گرفتن نمونه هاي DNA و ارسال آن به كشورهاي ديگر براي بررسيهاي آزمايشگاهي و ژنتيكي است.
تدفين هاي انساني موردبررسي در كاوش هاي باستان شناسي به‌واسطه اطلاعات ذخيره‌شده از تاريخ و فرهنگ جوامع بشري اهميت بسزايي دارند. امروزه سواي مطالعات شيوه گور و تدفين، و انواع مصنوعات و بقاياي آن، استخوانهاي انساني نيز ضرورت مطالعات انسان شناسي و باستان سنجي، به‌منظور شناسايي سن، جنس، سلامت و بيماري، نوع تغذيه، محل تولد، شرايط آب و هوايي، نژاد و الگوهاي مهاجرتي جوامع و غيره را نشان داده اند؛ كه بر اساس شناسايي تركيب ساختاري و عناصر تشكيل‌دهنده، بررسي هاي ايزوتوپي، فراواني سن و جنسيت، تروماها و غيره صورت مي پذيرند.
چكيده لاتين :
Human burials from archaeological excavations are of great importance due to the available information on the history and culture of human societies. Today, in addition to studies of the burial form and the data in the grave, human bones have also shown the necessity of anthropological studies in the form of biological and archaeological studies to identify diets, types of diseases, Human Migration, etc that are based on the identification of the constituents of skeletons, stable isotopes, age and sex abundances, traumas, and so on.
Generally, Every year in archaeological excavations from Islamic sites to pre-historic sites, human and animal skeletal remains are found in various burials that their fate is as follows.
Extraction of objects with bones, Burial record and bone re-burial.
Fixed skeletons and their use as part of the site of museums in archaeological sites.
Transfer of discovered skeletons to museums using blocking techniques.
Takings of skeletons in separate pieces and transfer to museum repositories for display or storage for future scientific studies.
The last option has attracted a lot of attention over the last few years. However, transportation conditions and improper maintenance can cause them to be destroyed or re-buried. In fact, data from the time of discovery require to take proper packaging, safe transportation, storage and maintenance in suitable environmental conditions, and the simple and quick ability to move in crisis management situations; Also, providing researchers with secure, orderly and directional data is of high importance.
