پديد آورندگان :
اسدي ساعتلو، زهرا دانشگاه علوم پزشكي اروميه - گروه حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين , دينپرست جديد، نويد انستيتو پاستور ايران , ملكي رواسان، ناصح انستيتو پاستور ايران , رائقي، صابر دانشگاه علوم پزشكي مراغه - گروه علوم آزمايشگاهي , قلي زاده، صابر دانشگاه علوم پزشكي اروميه - گروه حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين
كليدواژه :
آنوفل استفنسي , آنوفل گامبيه , تاكزونومي مولكولي , تشخيص مورفولوژيك , فيلوژنتيك
چكيده فارسي :
مقدمه و هدف: مالارياي انساني يكي از بيماري هاي منتقل شونده توسط حشرات است كه انتشار وسيعي در سطح جهاني دارد. تلا شهاي بسياري در جهت كنترل و حذف ناقلين اين بيماري صورت گرفته است. An. stephensi و An. gambiae ناقلين اصلي اين بيماري در دو قاره آسيا و آفريقا هستند. شايان ذكر است كه اعضاي كمپلكس گامبيه داراي گونه هاي ناقل و غيرناقل مي باشد. آنوفل استفنسي نيز داراي سه فرم بيولوژيك است كه از ظرفيت انتقال متفاوتي برخوردار هستند. اين تنوع فنوتيپي و ژنوتيپي، شناسايي جمعيت هاي ناقل و به تبع آن پايش و كنترل بيماري مالاريا را دشوارتر نموده است. در اين ارتباط، مطالعه حاضر با هدف مقايسه ويژگي هاي تشخيصي مورفولوژيكي و مولكولي در دو گونه مهم ناقل مالاريا در دو قاره جهان آسيا و آفريقا انجام شد. روش كار: پس از جستجو، مطالعه و دسته بندي مقالات مرتبط با موضوع مورد بحث، مقايسه دو گونه An. gambiae و An. stephensi براساس ويژگي هاي مورفولوژيك و مولكولي انجام شد. براي مقايسه مورفولوژيكي از كليدهاي مورفولوژيك جداگانه معرفي شده براي دو گونه، نمونه هاي موجود در انسكتاريوم دانشگاه علوم پزشكي اروميه و نمونه هاي موجود در انسكتاريوم ملي انستيتو پاستور ايران استفاده گرديد. براي مقايسه مولكولي دو گونه نيز تمامي توالي هاي موجود از پنج ماركر مولكولي Cytochrome c( COI ،)Cytochrome c Oxidase IICOII Internal Transcribed Spacer2( ITS2 ،)Domain 3( D3 ،)Oxidase I و Odorant-bindingOBP1 Proteins در بانك جهاني ژن استخراج شدند و با استفاده از نرم افزارهاي بيوانفورماتيك آناليز گرديدند. يافته ها: نتايج نشان دادند كه تعداد ريچ هاي روي تخم An. gambiae از An. stephensi بيشتر مي باشند؛ اما بر خلاف An. stephensi ، تعداد ريچ ها در An. gambiae صفت تشخيصي براي جداسازي كمپلكس آن محسوب نمي شوند. در مقايسه لاروهاي دو گونه، چهار ويژگي و در بالغين، سه ويژگي متفاوت وجود داشت. علاو ه براين، تمامي ماركرهاي مولكولي به خوبي توانستند دو گونه را از يكديگر تفكيك كنند؛ اما ماركرهاي ITS2 و D3 براي مقايسه هاي بين گونه اي و COII ،COI و OBP1 براي مقايسه هاي درون گونه اي ارجحتر مي باشند. نتيجه گيري: استفاده تلفيقي از رو شهاي تشخيصي سنتي و روشهاي مولكولي جديد مي توانند همزمان در تفكيك بين گونه اي استفاده شوند؛ از اين رو در راستاي برنامه حذف مالاريا در ايران و كشورهاي تحت پوشش دفتر منطق هاي مديترانه شرقي سازمان جهاني بهداشت توصيه مي گردد با استفاده از تلفيق داده هاي مورفولوژيكي، مولكولي و اپيدميولوژي ميداني، را هكارهايي عملي را براي برنامه هاي كنترل ناقلين ارائه داد. بديهي است كه هيچ كدام از اين داده ها به تنهايي پاسخگوي نيازهاي برنامه كنترل ناقلين نبوده و هماهنگي طراحي، اجرا و ارزيابي طرحهاي تحقيقاتي كاربردي و اقدامات اجرايي براي موفقيت حذف و ريشه كني مالاريا و ديگر بيمار يهاي ناقل زاد مورد نياز مي باشد.
چكيده لاتين :
Introduction and purpose: Human malaria is one of the widespread vector-borne diseases
worldwide. Lots of efforts have been made to control and eliminate the vectors of the disease.
Anopheles gambiae and Anopheles stephensi (A. stephensi) are the main vectors of malaria in Africa
and Asia. The members of Anopheles gambiae complex contain the vector and non-vector species. A.
stephensi has three biological forms with different vector capacities. The phenotypic and genotypic
diversity has made it more difficult to identify vector populations and consequently the surveillance
and control of malaria. The present study aimed to compare the morphological and molecular
diagnostic characteristics of the two important malaria vectors in the two world continents.
Methods: After searching, studying, and organizing published papers related to the subject,
Anopheles gambiae and A. stephensi species were compared based on the morphological and
molecular characteristics. Different morphological keys for the two species, the specimens
from the insectarium of Urmia University of Medical Sciences, as well as the present species
of national insectarium in Pasteur Institute of Iran, were used for morphological comparison. In
addition, all the present sequences of five molecular markers, including COI, COII, D3, ITS2, and
OBP1, were extracted from GenBank and analyzed using bioinformatics software.
Results: Based on the obtained results of the present study, the number of ridges on Anopheles
gambiae eggs was more than that on A. stephensi eggs. However, unlike A. stephensi in Anopheles
gambiae, the number of ridges was not a diagnostic characteristic for the identification of
Anopheles gambiae complex. There were four diagnostic characteristics in the larvae comparison
of the two species and there were three different characteristics in adults. All the molecular
markers were capable of separating the two species; however, ITS2 and D3, as well as COI, COII,
and OBP1 markers were preferred for inter-species and intra-species comparisons, respectively.
Conclusion: The combination of traditional diagnostic and new molecular methods can be
simultaneously used in inter-species separation. As a result, in order to eliminate malaria in Iran
and the countries covered by The World Health Organization Regional Office for the Eastern
Mediterranean, it is recommended that the combination of morphological, molecular, and field
epidemiological data can provide practical solutions for vector control programs. Obviously,
none of these data exclusively respond to the needs of the mentioned programs. Furthermore,
the coordination, design, implementation, and evaluation of applied projects, as well as executive
actions, are necessary for the success of these programs regarding the elimination and eradication
of malaria and other vector-borne diseases.
