آيا بايد همه خدمات قابل ارائه در برنامه پزشك خانواده شهري رايگان باشد؟ ديدگاه مديران و مجريان

Are all of the services offered in the Urban Family physician program free? The perspective of administrators and executives

مقدمه و هدف: مشاركت بيماران در پرداخت مستقيم بخشي از هزينه هاي خدمات سلامت در بيشتر كشورها متداول مي باشد. طبق دستورالعمل اجراي برنامه پزشك خانواده شهري در ايران (نسخه 02 )، كليه خدمات بايد به شكل رايگان ارائه گردد. در اين راستا، مطالعه حاضر به منظور شناخت ديدگاه مديران و مجريان استان هاي فارس و مازندران در ارتباط با رايگان ماندن ارائه خدمات انجام شد. روش كار: مطالعه مقطعي حاضر در زمستان سال 1395 انجام شد. جامعه آماري پژوهش را مديران و كارشناسان پايش گر برنامه پزشك خانواده شهري و همچنين نمايندگان پزشكان خانواده تشكيل دادند كه به صورت سرشماري انتخاب شدند. ابزار جمع آوري داده ها، پرسشنامه محقق ساخته اي حاوي دو بخش و 20 سؤال بود كه روايي آن به شكل صوري و پايايي آن با استفاده از آزمون كرونباخ معادل 87 درصد تأييد شد. براي جمع آوري داده ها، 29 پانل خبرگان در شهرستانهاي دو استان برگزار گرديد. در ادامه، داده هاي جمع آوري شده در نرم افزار SPSS 23 در سطح معناداري (05 / α<0) تحليل شدند. يافته ها: از 635 فرد مورد بررسي، 49 نفر ( 7/ 7 درصد) موافق بودند كه تمامي خدمات پزشك خانواده و مراقب سلامت بايد رايگان باشد. ميزان موافقت افراد با رايگان بودن خدمات براي مراقبت بيماري هاي مزمن 63/7 درصد، ويزيت پايه و معاينات دور هاي 1/ 48 درصد، انجام تزريقات 4/ 40 درصد، سرم درماني 8/ 36 درصد، پانسمان 2/ 35 درصد، ويزيت درماني 8/ 22 درصد، داروهاي نسخه شده توسط پزشك خانواده 22/6 درصد، خدمات آزمايشگاهي 3/ 17 درصد و خدمات راديولوژي و سونوگرافي 7/ 15 درصد بود.نتيجه گيري: نتايج نشان دادند كه بيشتر افراد، مخالف رايگان بودن تمامي خدمات پزشك خانواده شهري بودند؛ از اين رو پيشنهاد مي گردد در مورد برقراري فرانشيز براي برخي از خدمات بازنگري گردد.

Introduction and purpose: Patient involvement in paying the out-of-pocket medical expenses is common in most countries. According to the instructions of the Urban Family Physician Program in Iran (Version 02), all care services should be provided free of charge. This study aimed to investigate the viewpoints of administrators and executives in Fars and Mazandaran provinces regarding the free provision of services. Methods: This cross-sectional study was conducted in winter 2016. The study population included administrators and experts monitoring the Urban Family Physician Program, as well as representatives of Family Physicians who were selected by the census. The data were collected using a researcher-made questionnaire containing two parts with 20 items. In addition, The reliability and validity of this questionnaire were confirmed using alpha Cronbach at 0.87%. The data were collected from 29 expert panels in cities of Fars and Mazandaran. The obtained data were analyzed in SPSS software (version. 23). P-value less than 0.05 was considered statistically significant. Results: Out of 635 participants, 49 cases (7.7%) agreed that all services provided by family physicians and health care providers should be free. According to the results, free of charge services include care for chronic diseases (63.7%), basic visits and periodic examinations (48.1%), injections (40.4%), serum therapy (36.6%), bandaging (35.2%), therapeutic visits (22.8%), prescriptions of family physicians (22.6%), laboratory services (17.3%), and radiography and ultrasound services (15.7%). Conclusion: This study showed that the majority of people disagreed with free of charge services provided by urban family physicians. Therefore, it is suggested to revise franchise systems regarding the provision of some services.