سازمان اداري تپه چغاماران ماهيدشت در عصر مفرغ قديم: پيشنهاد يك فرضيه

Early Bronze Age Administrative Organization of Chogha Maran, the Mahidasht: A Hypothesis

مقاله‌ي پيش رو بر اساس مدارك اداري كاوش شده در تپه چغاماران ماهيدشت و همچنين پژوهش‌ها و كارهاي ميداني كه پيش‌تر در اين منطقه انجام‌شده به ارائه‌ي يك فرضيه‌ در مورد سازمان اداري اين محوطه و ماهيدشت در عصر مفرغ قديم مي‌پردازد. بر اساس اين فرضيه، جوامع ساكن منطقه براي سازگاري با شرايط اجتماعي- اقتصادي و سياسي پايان هزاره چهارم و آغاز هزاره سوم ق.م و در تلاش براي تنوع بخشيدن به شيوه‌هاي معيشتي خود يك اقتصاد دوگانه‌ي آميخته از كشاورزي و دام‌پروريِ روستامحور را شكل داده بودند كه شامل گروه‌هاي كشاورز يكجانشين و گروه‌هاي دام‌پرور كوچ‌روي بود كه مي‌توانستند ضمن بهره‌گيري از ظرفيت بالاي دام‌پروري ‌منطقه در ساماندهي دوباره‌ي تجارت منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي ايفاي نقش كنند. سازمان اداري اين جوامع مي‌بايست با غيبت گروه‌هاي كوچ‌رو در روستا در بخش‌هايي از طول سال سازگار مي‌شد، بنابراين يك سازمان اداري اشتراكي شكل گرفت كه در آن گروه‌هاي مختلف مردم مي‌توانستند توليدات، مواد غذايي و دارايي‌هاي خود را در يك مركز اداري مشترك ذخيره كرده و در هنگام نياز به آن دسترسي پيدا كنند، درنتيجه همه‌ي گروه‌ها به‌ويژه گروه‌هاي كوچ‌رو مي‌توانستند از حفظ و كنترل دارايي‌هاي خود در روستا اطمينان پيدا كنند. آزمودن اين فرضيه نيازمند انجام پژوهش‌هاي بيشتر و جامع‌تر در مورد مدارك اداري پيداشده در اين منطقه و همچنين انجام پژوهش‌هاي موزه‌اي و كارهاي ميداني است.

This paper will suggest a hypothesis about the Early Bronze Age administrative organization of Chogha Maran and the Mahidasht in the West Central Zagros based on administrative evidence retrieved from the Early Bronze Age trash deposits excavated at the site of Chogha Maran and previous researches and fieldworks carried out in the region. Based on this hypothesis, in order to adapt to the socio-economic and political developments of the Late Forth and Early Third Millennium B.C. and trying to diversify their subsistence strategies, communities of the region developed a village based mixed economy involving settled farmer groups and mobile pastoralist groups who could exploit pastoralism potential of the mountainous environment of the region as well as reorganizing regional and interregional trade around the Khorasan Highroad. Administrative organization of the communities had to be adjusted to the absence of mobile groups in the village during some periods of the year, therefore, they constructed a communal administration in which each group of people could store their products, foodstuff and properties and access to them when they need. As a result, different groups of people, especially the mobile ones had the assurance that they could protect and control their belongings in the village. Testing the hypothesis requires further studies on the administrative evidence excavated at Chogha Maran as well as museum research and fieldworks.