تحليل نتايج كاوش‌هاي باستان شناسي معدن نمك چهرآباد

Analyzing Archaeological Finds from the Chehrabad Salt Mine

معدن نمك چهرآباد يكي از معدود معادن نمك باستاني دنيا و تنها معدن نمك شناسايي شده در ايران است كه شواهد و مداركي از استخراج نمك در يك محدوده زماني طولاني از حدود 500 پيش از ميلاد تا عصر معاصر را داراست. طبق پژوهش­ هاي ميداني انجام يافته تاكنون در محدوده كاوش شده كوه معدن، فعاليت ­هاي معدن­ كاوي در ادوار هخامنشي، ساساني، مياني و متاخر اسلام به اثبات رسيده است. پس از كشفيات تصادفي سال 1372 و 1383، تا كنون چندين فصل كاوش و بررسي باستان ­شناسي در معدن و پيرامون آن انجام يافته است. پژوهش­ هاي باستان­ شناسي نتايج جالب توجهي از تكنيك­ ها، مراحل و ابزارهاي استخراج نمك و ارتباط محوطه­ هاي پيرامون با معدن نمك را روشن ساخته است. حفر تونل­ هاي عميق در داخل نهشته­ هاي صخره ­اي نمك در ابعاد و اندازه­ هاي مختلف با استفاده از ابزارهاي متنوع استخراج در همه ادوار ياد شده با تفاوت در جزئيات بهره­ برداري، در ناحيه كاوش شده ديده مي ­شود. فعاليت طولاني مدت استخراج نمك و ريزش چند دوره­ اي معدن، موجب شكل­ گيري لايه­ هاي مختلف آواري، استقراي، معدني و فرسايشي در بخش ­هاي مختلف معدن نمك و پرشدگي بسياري از تونل­ هاي آن شده است. بر اساس مستندات موجود، بيشتر بقاياي انساني مكشوفه، معدن­ كاراني غير بومي از دوران هخامنشي و ساساني بودند كه در جريان ريزش چند دوره ­اي تونل­ هاي معدن كشته شده و بصورت طبيعي موميايي شده ­اند.

The Chehrabad salt mine is one of the rare ancient salt mine in the world and the only identified salt mine in Iran which has evidences of salt extracting over a long time span from 500 BC to modern times. According to the field researches conducted so far, in the excavated area, mining activities are proven to be in use in the Achaemenid, Sasanian, Middle and Late Islamic periods. After the accidental discoveries in 1993 and 2004, several season of excavation and archaeological surveys, have been carried out in the mine and around it. Archaeological researches brought to light interesting results concerning the techniques, periods and extracting tools, also relation between salt mine and the archaeological sites around it. Digging deep tunnels inside the salt rock deposits in different dimensions and sizes and using the various extraction tools can be seen in the excavated area with the difference in details in all the aforementioned periods. The long- term salt extraction activities and multi- periodic collapse of the tunnels, have resulted the formation of various layers such as fall, occupation, mining and erosion layers in different parts of the mine and the filling many of its old tunnels. According to documents, Most of the discovered human remains were probably non- native miners who died during catastrophic mining accidents and mummified naturally.