صادق، رقم جديد خردل روغني براي ديم‌زارهاي ايران

Sadegh, a New Indian Mustard Cultivar Suitable for Drylands of Iran

رقم صادق از تلاقي بين گونه‌اي كلزا و خردل روغني در موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور بدست آمده است. پس از شناسايي لاين‌هاي خردل با ميزان اسيد اروسيك و گلوكوزينولات پايين در تلاقي‌هاي برگشتي و بررسي‌هاي مقدماتي، آزمايشات سازگاري طي سال‌هاي 1387 تا 1390 در ايستگاه‌هاي مراغه، كنگاور كرمانشاه،‌ قاملوي كردستان و شيروان خراسان شمالي انجام شد. نتايج بررسي پايداري لاين‌ها نشان داد كه لاين خردل روغني DARI-4-2 با متوسطعملكرد دانه 700 كيلوگرم در هكتار در مقايسه با ساير لاين‌ها از بيشترين ميانگين عملكرد و پايداري دانه در مجموع سال‌ها و مكان‌ها برخوردار بود. بررسي‌هاي كيفي نشان داد كه دو لاين خردل روغني داراي كيفيت كلزا بوده ضمناً در تمام مراحل آزمايشي مقاومت بسيار بالايي در برابر ريزش بذر داشتند. نهايتاً لاين‌هاي DARI-4-1 و DARI-4-2 به همراه ارقام كلزا بصورت تحقيقي- تطبيقي در مزارع زارعين بررسي شده و نتيجه‌گيري شد كه رقم صادق با شناسه DARI-4-2 مي‌تواند جهت كشت در ديم‌زارهاي كشور معرفي ‌شود.

Cultivar Sadegh was generated from inter-specific hybridization and subsequent backcrosses between Brassica napus and B. juncea genotypes in Dryland Agricultural Research Institute (DARI). After identification of low glucosinolate and low erucic acid lines among backcross families and also after evaluating of backcrosses in the preliminary trials, adaptability tests were conducted during 2008-2011 in Maragheh (East Azarbaijan), Kangavar (Kermanshah), Ghamloo (Kurdestan) and Shirvan (North Khorasan). Stability parameters showed that line DARI-4-2 with average of 700 (kgha-1) grain yield had the highest stability over years and locations. Quality assessments showed that two Indian mustard linesDARI-4-1 and DARI-4-2 were highly resistant to shattering and also had good oil quality compared to canola cultivars. After evaluation of promising lines under on-farm trials, it was concluded that Sadegh (line DARI-4-2) could be introduced as a suitable oil crop for drylands of the country.