بررسي عملكرد و اجزاي عملكرد نخود (Cicer arietinum L.) از طريق مديريت‌ كود شيميايي و زيستي نيتروژن در تاريخ‎هاي كاشت‌ مختلف

به‌منظور بررسي تأثير كود شيميايي و زيستي نيتروژن در تاريخ‎هاي كاشت مختلف نخود (Cicer arietinum L.) رقم آزاد، آزمايشي در سال زراعي 95-1394 به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌‌ كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه گنبدكاووس انجام شد. تاريخ كاشت در دو سطح (15دي و 13بهمن‌ماه)، كود زيستي مزورايزوبيوم در دو سطح (تلقيح با كود زيستي مزورايزوبيوم و عدم تلقيح) و كود شيميايي نيتروژن در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 60كيلوگرم نيتروژن در هكتار با منشأ اوره) بود. نتايج نشان داد كه عامل تاريخ كاشت بر ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد غلاف و دانه در بوته، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك تأثيرگذار بود و مقدار آن‌ها در تاريخ 15دي بيشتر بود. تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك تحت تأثير عامل كود نيتروژن و كود زيستي مزورايزوبيوم قرار گرفتند. كود زيستي مزورايزوبيوم تعداد دانه در بوته را نيز تحت تأثير قرار داد. تيمارهاي مصرف 60كيلوگرم نيتروژن در هكتار و تلقيح با كود زيستي مزورايزوبيوم بيشترين مقدار صفات را به خود اختصاص دادند. عملكرد دانه در تاريخ كاشت 15دي‌ماه 16.8درصد بيشتر از 13بهمن ماه بود. با مصرف 60كيلوگرم نيتروژن در هكتار عملكرد دانه 9.57درصد نسبت به عدم مصرف افزايش يافت. تلقيح با باكتري عملكرد دانه را 7.48درصد افزايش داد. بنابراين استفاده از نيتروژن، تلقيح با باكتري و كاشت زودتر فرصت بهتري براي استفاده از منابع محيطي و نيتروژن براي گياه فراهم كرد، به‌طوري‌كه موجب افزايش رشد رويشي و به دنبال آن عملكرد دانه شد.