تأثير مصرف كودهاي بيولوژيك و شيميايي نيتروژنه بر عملكرد و اجزاي عملكرد در ارقام عدس

مصرف بي‌رويه كودهاي شيميايي به منظور افزايش توليدات كشاورزي به ويژه در بخش زراعي، موجب صدمات زيست‌محيطي و اختلال در حاصلخيزي خاك مي‌شود. به‌منظور بررسي تأثير كودهاي بيولوژيك و شيميايي نيتروژنه بر عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ‌هاي عدس، تحقيقي در سال زراعي 1394-1393 در ايستگاه اكباتان مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان انجام شد. اين آزمايش در قالب فاكتوريل و بر مبناي طرح بلوك كامل تصادفي در چهار تكرار با پنج تيمار كودي ( شاهد، سوپرنيتروپلاس، نيتروكسين، ريزوچك و كود شيميايي نيتروژنه به عنوان استارتر) و سه رقم (بيله‌سوار و كيميا، رقم محلي) اجرا شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه تيمار كودي تأثير معني‌داري از نظر تعداد روز تا 50درصد‌ گل‌دهي، تعداد روز تا 50درصد غلاف‌دهي، تعداد غلاف در بوته، ارتفاع بوته، زيست‌توده توليدي و عملكرد دانه داشت. ارقام مورد مطالعه نيز از نظر تعداد روز تا 50درصد‌ گل‌دهي، تعداد روز تا 50درصد غلاف‌دهي، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، زيست توده توليدي، تعداد دانه در غلاف، وزن100دانه و عملكرد دانه اختلاف معني‌دار آماري داشتند. اثرات متقابل كود×رقم در صفات مورد بررسي معني‌دار نشد. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه مربوط به تيمار مصرف كود ريزوچك و كمترين آن مربوط به تيمار شاهد (عدم مصرف كود) بود. افزون بر اين، تيمار ريزوچك به ترتيب موجب افزايش 29، 16 و 49درصدي زيست‌توده، ارتفاع بوته و عملكرد دانه نسبت به تيمار شاهد شد. در بين ارقام مورد بررسي، رقم بيله‌سوار عملكرد بالاتري نسبت به عدس رقم محلي توليد كرد.