بررسي كهن الگوي «مادرمثالي» در شعر بدر شاكر السياب

نقد كهن‌الگويي يكي از شاخه‌هاي نقد روانشناسي است كه به‌خوبي مي‌تواند معيار و ملاك سنجش و بررسي و تحليل آثار ادبي باشد. يكي از كهن‌الگوهاي شناخته شده، «مادرمثالي» است كه ازجمله كهن‌الگوهاي بسيار مهم و حياتي به شمار مي‌رود؛ چراكه اين كهن‌الگو نه‌فقط در آفرينش‌هاي هنري و عرصه‌هاي خلاق ذهني، بلكه حتي بيشتر از آن، در شخصيت افراد نيز تأثيرات عميقي برجاي مي‌گذارد؛ به‌طوري‌كه هيچ‌يك از افراد بشر، از تأثيرپذيري آن بركنار نيست. اين كهن‌الگو همانند ديگر كهن‌الگوها، در دو نمايه مثبت و منفي به نمود درآمده كه در اين مقاله نمودهاي مثبت آن در شعر بدر شاكر سياب يكي از بنيان‌گذاران شعر نوي عرب و آغازگر جنبش شعر آزاد تحليل و بررسي مي‌شود. مادر مثالي در شعر سياب در قالب‌هايي چون مادر، مادربزرگ، زمين، باران، درخت نمود يافته است و در تمامي اين قالب‌ها اشتياق به مادر و بازگشت به اصل ديده مي‌شود