بررسي تغيير محتواي اسموليت هاي سازگار در چهار رقم گندم تحت تنش كمبود آب

اين مطالعه به منظور بررسي تغيير محتواي اسموليتهاي سازگار (شامل محتواي قند هاي احيا كننده و پرولين) وهمچنين پلي ساكاريد هاي 4 رقم گندم تحت شرايط كمبود آب در شرايط مزرعه اي اجرا گرديد. تيمارهاي مورد بررسي شامل تنش رطوبت در مرحله رسيدگي بذر و رقم بودند كه به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد مطالعه قرار گرفتند. تيمارهاي رطوبتي به صورت آبياري مطلوب و قطع آبياري از مرحله گلدهي اعمال گرديد. ارقام مورد مطالعه شامل ارقام مرودشت (حساس)، پيشتاز و بهار (نيمه مقاوم) و لاين WS829 (مقاوم) بودند.  نتايج نشان داد كه كمترين ميزان افت عملكرد ناشي از قطع آبياري در مرحله پرشدن دانه در لاين WS829 اتفاق مي افتاد و بقيه ارقام تفاوت معني داري آشكار نكردند (30 درصد در مقابل 43 35 درصد در ارقام ديگر). بررسي هاي بيوشيميايي نشان داد كه تنش خشكي سبب تجمع  پرولين در برگ پرچم شد (در نمونه هاي شاهد μg/g FW   2120 در مقايسه با μg/g FW 57 در لاين WS829 و μg/g FW  83 در رقم بهار در ششمين روز اعمال تنش). با گذشت زمان از تفاوت بين محتواي پرولين برگ پرچم ارقام مختلف درشرايط فراهمي رطوبت و تنش آب كاسته شد. تغيير درصد قندهاي محلول نيز روندي مشابه پرولين داشت.  بر اساس نتايج ما اعمال تنش رطوبتي سبب افزايش ميزان قندهاي محلول ساقه به خصوص در رقم مرودشت، بهار و لاين WS829 شد. افزايش ميزان قندهاي محلول برگ پرچم در رقم بهار و پيشتاز و لاين WS829 در مراحل مياني و در رقم مرودشت در مراحل انتهايي پرشدن دانه رخ داد . طي دوره تنش كم آبي محتواي پلي ساكاريدي برگ و ساقه تمام ارقام مورد بررسي به خصوص در ارقام حساس كاهش يافت (بيشترين شدت كاهش 52/0 و 67/0 درصد به ترتيب در برگ و ساقه ارقام مرودشت و پيشتاز و كمترين آن 31/0 و 37/0 درصد به ترتيب در برگ و ساقه رقم بهار و لاين WS829 مشاهده شد). به نظر مي رسد تجمع اسموليت هاي سازگار و پرولين واكنشي عمومي در همه ارقام بود ولي سرعت روند افزايش اين تركيبات طي دوره تنش در ارقام مقاوم بيشتر بود.