آسيب شناسي اثرات سطوح مختلف نانوذره مس در آب بر آبشش بچه ماهي قزلآلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) پيش و پس از يك دوره بازيابي

مطالعه حاضر به منظور بررسي آسيب‌هاي نانو ذره مس بر ساختار بافت آبشش بچه ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان در پيش و پس از يك دوره بازيابي طرح ريزي شد. براي اين منظور مجموعا 135 قطعه بچه ماهي با وزن متوسط 30 گرم به صورت تصادفي در مخازن90 ليتري توزيع گرديدند. بچه ماهيان به مدت 21 روز تحت سه تيمار مختلف نانو ذره شامل 0، 25 و 50 ميكروگرم در ليتر نانوذره مس قرار گرفتند و همچنين با هدف بررسي امكان ترميم آسيب‌ها پس از حذف نانو ذره، ماهيان به مدت 21 روز ديگر پرورش يافتند. نمونه‌برداري از بافت آبشش در انتهاي دو دوره انجام و با روش هماتوكسيلنائوزين رنگ آميزي شدند. نتايج مرحله اول بافت شناسي آبشش نشان داد كه هر دو غلظت 25 و 50 ميكروگرم در ليتر نانو ذره مس باعث ايجاد آسيب‌هايي همچون كاهش طول رشته‌هاي آبششي و هايپرپلازي اپتليال گرديد. همچنين تلانژكتازي و تجمع خون در تيمار 25 ميكروگرم در ليتر قابل مشاهده بود. تجمع خون شديد در قسمت ابتدايي رشته هاي آبششي، افزايش فضاي بين تيغه‌هاي آبششي و تخريب اپيتليال در برخي نقاط تيغه‌هاي ثانويه آبششي در تيمار 50 ميكروگرم در ليتر مشاهده شد. در مرحله دوم مطالعه نيز آسيب‌هاي بافتي البته با شدت كمتري وجود داشت. جمع بندي نتايج نشان مي دهد نانو ذره سبب آسيب به بافت آبشش بچه ماهيان مي گردد بنحوي كه در غلظت هاي بالا، شدت اين آسيب ها افزايش مي يابد، و همچنين برخي از اين آسيب‌ها حتي پس از اتمام مرحله مواجهه نيز در بافت هدف قابل مشاهده است.