بررسي آثار تغييرات اقليمي برعملكرد، سود ناخالص و الگوي كشت شهرستان گرگان

بخش كشاورزي وابستگي شديدي به پارامترهاي اقليمي دما و بارش دارد بنابراين با شدت و سرعت بيشتري نسبت به تغييرپذيرهاي اقليمي واكنش نشان مي دهد. با اين وجود مديريت و بهينه سازي الگوي كشت سازگار با اقليم منطقه، مي تواند اثر گذاري هاي سوء تغيير اقليم بر رشد و عملكرد محصولات كشاورزي را كاهش دهد. در اين پژوهش، اثر گذاري هاي تغيير اقليم بر عملكرد، سود ناخالص و الگوي كشت شهرستان گرگان بررسي شد. بدين منظور در آغاز با استفاده از ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي رﮔﺮﺳﯿﻮﻧﯽ اﺛﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي اقليمي دﻣﺎ و ﺑﺎرش ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺤﺼﻮﻻت منتخب در دوره 1367-1396 بررسي شد. آنگاه با استفاده از مدل گردش عموميHadGEM2تغييرپذيرهاي اقليم شهرستان گرگان براي دوره هاي آينده نزديك (2021-2040)، آينده مياني (2051-2070) و آينده دور (2081-2100) پيش بيني شد. در پايان با به كارگيري رهيافت برنامه ريزي رياضي مثبت الگوي كشت منطقه شبيه سازي و اثر گذاري هاي تغيير اقليم بر الگوي كشت در دوره هاي ياد شده بررسي شد. نتايج نشان دادند كه پارامترهاي اقليمي دما و بارش تاثير معني داري بر عملكرد محصولات منتخب دارد و همچنين با اعمال پيش بيني تغييرپذيري هاي اقليم در مدل الگوي كشت، سيب زميني آبي با 0.27 و 71.7درصد افزايش، به ترتيب بيشترين افزايش در عملكرد و سطح زير كشت را دارد. بيشترين كاهش در عملكرد با 0.17 درصد كاهش مربوط به برنج دانه بلند مرغوب و بيشترين كاهش در سطح زير كشت با 89.1 درصد كاهش مربوط به محصول جو آبي مي شود. همچنين سود ناخالص كشاورزان در هر سه دوره آينده نزديك، آينده مياني و آينده دور افزايش پيدا مي كند. در پايان مي توان با در نظر گرفتن اثر گذاري هاي تغيير اقليم و بهبود بهره وري محصولات كشاورزي از اثر گذاري هاي سوء اين پديده كاست.