جامعه‌شناسي در تركيه فرايندهاي تاريخي و اجتماعي موثر در ظهور، رشد و نهادينه‌سازي جامعه‌شناسي در تركيه

با ورود امواج تجدد در قلمرو عثماني كه براي سال‌هاي متمادي مركزيت تمدن اسلامي را در اختيار داشت، زيست فرهنگي، سياسي و اجتماعي مسلمانان بتدريج دگرگون شد، به دنبال اين دگرگوني‌ها زمينه هاي بروز مسايل ناشي از رويارويي سنت و تجدد و به دنبال آن شرايط ظهور رشته‌ي جامعه‌شناسي بوجود آمد. جامعه‌شناسي در تركيه، در پاسخ به پرسش‌هايي كه در ارتباط با بحران‌هاي بوجود آمده در حيات فكري، نظامي و سياسي امپراطوري عثماني مطرح شد توسعه ‌يافت. تلاش‌هاي فكري متفكرين اين دوره براي پاسخ‌گويي به اين پرسش‌ها منجر به ظهور سه جريان عمده‌ي غرب‌گرايي، ترك‌گرايي و اسلام‌گرايي گرديد. بنابرين ظهور جامعه‌شناسي در تركيه با فرايند تكوين جريان‌هاي فكري غرب‌گرايي، اسلام‌گرايي و ترك‌گرايي به دنبال افول سياست عثماني‌گرايي در‌هم تنيده است. در اين مقاله با بهره‌گيري از روش مطالعه‌ي كتابخانه‌اي و با هدف كلي گسترش شناخت از وضعيت رشته‌ي جامعه‌شناسي در تركيه به شرح فرايندهاي تاريخي و اجتماعي موثر بر شكل‌گيري اين رشته‌ و مسائلي كه جامعه‌شناسي در اين كشور از گذشته تا كنون با آن مواجه بوده است پرداخته‌ايم.