مطالعۀ رابطۀ بين اخلاق حرفه‌اي و رفتار ضد شهروندي: مورد مطالعه: كاركنان دانشگاه اصفهان

رفتارهاي ضد شهروندي مانند اجتناب از كار، خرابكاري و... رفتارهايي هستند كه به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم به سازمان آسيب‌هاي جدي وارد مي‌كنند. يكي از عوامل تأثير‌گذار بر كاهش چنين رفتارهايي، رعايت اصول اخلاقي چون صداقت، تعهد سازماني و ... است كه درمجموع اخلاق حرفه‌اي را تشكيل مي‌دهند. پژوهش حاضر با هدف تبيين چگونگي رابطۀ بين اخلاق حرفه‌اي و مؤلفه‌هاي آن (صداقت، انتقادپذيري، تعهد سازماني، وقت‌شناسي، مشاركت) و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي افراد انجام شده است. روش پژوهش، پيمايشي بوده است. جامعه آماري پژوهش شامل كليّۀ كاركنان دانشگاه اصفهان در سال 1393 و حجم نمونه 196 نفر از كاركنان بودند كه به شيوۀ نمونه‌گيري خوشه‌اي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسشنامۀ رفتار ضد شهروندي سازماني، فوكس و اسپكتور (2002) و پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ اخلاق حرفه‌اي بود كه روايي و پايايي آن‌ها تأييد شد. يافته‌هاي پژوهش نشان داد بين صداقت كاركنان و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي، رابطه معكوس و معنادار (به ميزان 0/18-) وجود دارد. بين انتقادپذيري و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي، رابطۀ معكوس و معنادار (به ميزان 0/34-) وجود دارد. بين تعهد سازماني و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي، رابطه معكوس و معنادار (به ميزان0/41-) وجود دارد. بين وقت‌‌شناسي و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي، رابطه معكوس و معنادار (به ميزان0/29-) وجود دارد. بين مشاركت و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي، رابطۀ‌ معكوس و معنادار (به ميزان 0/53-) وجود دارد. بين رعايت اخلاق حرفه‌اي و گرايش به رفتارهاي ضد شهروندي، رابطه معكوس و معنادار (به ميزان 0/38-) وجود دارد. بر مبناي تحليل رگرسيون انجام‌شده از بين ابعاد اخلاق حرفه‌اي مشاركت در حد بالا، تعهد سازماني و انتقاد‌پذيري به ميزان متوسط و وقت‌‌شناسي و صداقت در سطح پاييني باعث كاهش رفتارهاي شهروندي بودند. بر اساس مطالعۀ انجام‌شده پيشنهاد مي‌شود اصول اخلاق حرفه‌اي در كنار آموزش‌هاي شهروندي در كليّه مقاطع تحصيلي مدارس به‌ويژه در دبيرستان آموزش داده شود و شاخص‌هاي اخلاق‌ حرفه‌‌اي متناسب با فرهنگ ايراني اسلامي بومي‌سازي شود.