بررسي رابطۀ ميان استيفاي حقوق شهروندي با نوع مشاركت سياسي در شهر اصفهان

به‌دنبال رشد شهرنشيني، مفاهيم جديدي مانند شهروندي و حقوق شهروندي وارد گفتمان سياسي كشورها شده و حقوق و تكاليفي را متوجه جامعه و دولت كرده است. وجه تمايز انسان پيشامدرن به‌عنوان يك فرد «مكلف» از انسان پسامدرن به عنوان يك فرد «محق» است. در اين ميان، ميزان استيفاي حقوق شهروندي،  مشاركت سياسي را به‌لحاظ كمّي و كيفي مي‌تواند تحت تأثير قرار دهد. بر اساس اين، هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي رابطۀ ميان استيفاي حقوق شهروندي با نوع مشاركت سياسي است. پژوهش حاضر، توصيفي ـ پيمايشي و مبتني بر تكميل پرسشنامه است. داده‌هاي پژوهش از مناطق مختلف شهر اصفهان به دست آمده و سپس با تكميل 385 پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزيه و تحليل شده است. بر اساس يافته‌هاي مطالعۀ حاضر، بين حقوق شهروندي (0/012=r) با مشاركت سياسي محدود، ارتباط معناداري وجود نداشت. اين مقدار براي ابعاد حقوق شهروندي يعني حقوق مدني برابر (0/11=r)، حقوق اجتماعي، (0/16=r) و حقوق سياسي برابر (0/10=r) است. همچنين بين حقوق شهروندي (0/135=r) با مشاركت سياسي تبعي، رابطه‌اي معنادار وجود داشت. اين مقدار براي ابعاد حقوق شهروندي يعني حقوق مدني برابر با (0/38=r)، حقوق اجتماعي (0/35=r) و حقوق سياسي برابر با (0/38=r) است. درنهايت بين حقوق شهروندي (0/81=r) با مشاركت سياسي فعال، رابطه‌اي معنادار وجود داشت و اين مقدار براي ابعاد حقوق شهروندي يعني حقوق مدني برابر با (0/11=r)، حقوق اجتماعي (0/13=r) و حقوق سياسي برابر با (0/33=r) است. به‌طور كلي مي‌توان گفت با توجه به رويّۀ مذهبي و ارزشي نظام سياسي جامعۀ ايران و نقش نهاد مذهبي در آن به‌خصوص بعد از انقلاب اسلامي، از يكسو بخش‌هايي از افراد جامعه به مشاركت سياسي تبعي روي آوردندو از سوي ديگر با توجه به رشد آگاهي سياسي، گروه‌هايي از افراد جامعه، مشاركت سياسي فعال داشته‌اند.