تغييرات معنايي و مفهوم‌سازي‌‌هاي فرهنگي نام‌اندام «دست» در جزء اول اسامي مركب زبان فارسي در قالب زبان‌شناسي شناختي- فرهنگي

در اين مقاله تغييرات معنايي و شيوه مفهوم‌سازي نام‌اندام دست در جزء اول 160 اسم مركب فارسي بررسي مي‌شود. مسئله و پرسش‌هاي اصلي پژوهش عبارتند از اينكه شيوه تغييرات معنايي اين مفهوم در واژه‌هاي مركب فارسي چگونه است و آيا مي توان  از تحليل معنايي، حافظه جمعي، فرهنگي و اجتماعي جامعه زباني فارسي را دريافت و آن را با دو جامعه زباني انگليسي و چيني مقايسه كرد. هدف اين بررسي، كاوش شيوه تغيير و نيز افزايش معني نام اندام «دست» در فرايند تركيب اين واژه با اسمهاي ديگر فارسي است، به گونه‌اي كه در پايان از تفاوت‌ها ميان اين سه زبان در شيوه تغييرات معنايي و مفهوم‌سازي‌هاي اين نام اندام، تبيين فرهنگي به دست داده شود و براي تنوعات زباني تبيين غير زباني( شناختي فرهنگي) ارائه شود. روش مطالعه پيكره‌بنياد، بر پايه فرهنگ‌ سخن و در قالب رويكرد زبان‌شناسي فرهنگي صورت گرفته است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند كه تفاوتهاي موجود در شيوه مفهوم‌سازي در اين چند زبان داراي تبيين فرهنگي هستند. نوآوري اين تحقيق در اين است كه تغييرات معنايي اين نام اندام را در كلمات مركب به روش عيني مي‌كاود، از تفاوت زبانها تبيين فرهنگي به دست مي دهد، بسامد هر مفهوم را لحاظ مي كند. نتايج و دستاوردهاي اين پژوهش عبارتند از: تحليل فرهنگي تفاوتها و شباهتهاي موجود در سه زبان مذكور، به تصوير كشيدن شيوه تغييرات معنايي در زبان، معرفي روش جديدي براي آموزش واژه‌هاي زبان فارسي با استفاده از الگوي كاكتوس و معني شناسي مطابقه‌اي و روان‌شناسي فرهنگي. ديدگاه نقدي مقاله بر اين است كه براي بررسي مسير تغييرات معنايي كلمات لحاظ نمودن فرايند تركيب نيز الزامي است.